زر و قوائمش از سیم است، ساعتی آشکار می‌شود و ناپدید می‌گردد. هرکس در ساعت ظهور در او نظر کند، دعایش مستجاب خواهد بود و گویند در این شب بر کوه بزرگ صورت گاوی سفید پدیدار شود و اگر محصول آن سال خوب باشد: دو بار نعره برآورد و (اگر خشک‌سال باشد) یک‌بار فریاد کند[۱]. در این عبارت قصۀ اراده ماه، که یک گاو آن را می‌کشد جالب توجه است، در موزه هرمیتاژ[۲] لنین‌گراد، جام نقرۀ از عهد ساسانیان باقی است، که آن را جام کلیمو[۳] نامند. در این جام نقش خدای ماد دیده می‌شود، که بر تختی نشسته و اطراف او را هلالی احاطه کرده است. در زیر آن اراده است، که چهار گاو آن را می‌کشد (ش ۸)[۴].
روز دهم بهمن، عید مشهور سذگ (سده) بوده، که جشن خاص آتش است و غالبا در کتب مورخان ایران و عرب، ذکر آن آمده است[۵]. این عید را گاهی به هوشنگ اولین پادشاه سلسله داستانی پیشدادی، و گاهی به بیوراسپ ظالم یا دهاگ (که فردوسی او را ضحاک می‌نامد) نسبت داده‌اند، که انسانی اژدهافش بود و بدست فریدون اسیر شد.
بنا بر روایت بیرونی[۶] ایرانیان «در شب سذگ دود برمی‌انگیزند، تا دفع مضرات کند. افروختن و شعله‌ور گردانیدن آتش در این شب و راندن حیوانات وحشی و پرانیدن مرغان در میان شعله و نوشیدن شراب و تفریح نمودن در گرد
- ↑ در اینجا در متن آثار الباقیه نقصی هست (بیرونی، ص ۲۲۶، ترجمه، ص ۱۳- ۲۱۲). در این عبارت، که ذکر شد، راجع برسم گاه‌شماری قدیم، که ماه دذو را اول سال حساب می‌کردند دیده می‌شود (رک بالاتر ص،۱۰).
- ↑ Hermitage
- ↑ Klimowa
- ↑ هرتسفلد وست خسرو Der Thron des Khosro، سالنامه مجموعه‌های آثار هنری پروس Jahrbuch der preussischen Kunazammlungen، ج ۴۱، ص ۴ و ۱۲۴؛ تاریخ صنایع پوپ، B, IV 207.
- ↑ کریستنسن، انسان نخستین الخ،۱، ص ۱۴-۲۱۳.
- ↑ ص ۲۷-۲۲۶؛ ترجمه ص ۱۴-۲۱۳.
