(١٩٤) الفارس
هنگامیکه ظل السلطان ؛ فرزند ناصرالدین شاه حکرانی فارس را داشت و میرزا تقیخان حکیمباشی ملازمت وی را عهده دار بود در سال ۱۲۸۹ قمری ، روزنامه بنام (الفارس) در شیراز تاسیس نمود و مدت یکسال این روز نامه انتشار می یافت . روزنامه الفارس که نام آن با الف و لام ( الفارس ) قید و در دو قسمت بزبان فارسی و عربی که قیمت فارسی آن با خط نستعلیق بسیار خوب و قسمت عربی آن با خط نسخ نوشته شده ، منتشر شده است . انتشار روزنامه بترتيب مذكور یعنی بدو زبان فارسی و عربی در فارس ، تقلید از روزنامه بنام ( روزنامه علمیه ) که قبل از این تاریخ در طهران منتشر گردیده و ما بعدا در محل خود از آن گفتگو خواهیم کرد بوده گرچه این ترتیب یعنی انتشار روزنامه الفارس در دو قسمت فارسی و عربی بیش از سه نمره دوام پیدا نکرده و از نمره چهارم مورخ ١٤ رجب ۱۲۸۹ به بعد روزنامه منحصرا بزبان فارسی و در چهار صفحه بقطع بزرك انتشار یافته است. درباره تغییر وضع روزنامه درستون آخر نمره چهار چنین نوشته است : « از آن راهیکه نوشتن عربی روزنامه و ترجمه آن اسباب تحویق و تعطیل نمره ها میشد و نگاشتن آن نیز چندان لازم نبود و زحمت مباشرین این عمل مضاعف میگردی ابدا چنین شایسته دیدند که نمرههای آتیه بدون ترجمه عربی باشد . رئیس و منشی روزنامه میرزا تقی کاشانی »
شماره اول روزنامه الفارس بقسميکه فوقا اشاره کردیم در دو قسمت فارسی و عربی که قسمت فارسی آن در دو صفحه بقطع بزرك ، با خط نستعلیق خوب و و قسمت غربی آن در سه صفحه بهمان قطع ؛ با خط نسخ و صفحه چهارم آن سفید است طبع و در تاریخ یکشنبه ۹ شهریور ماه جلالی ٧٩٤ مطابق ۲۰ جمادی الثاني هجری ۱۲۸۹ و ۲۵ اوت ماه فرانسه ۱۸۷۲ مسیحی ، منتشر شده است. الفارس با چاپ سنگی طبع گردیده و محل طبع آن (دارالطباعه خاصه در خلوت ابنية دار الاياله ) بوده و محل فروش آن در کاروانسرای كمرك حجره حاج سيد ابراهيم تاجر اصفهانی) و قیمت سالیانه سه تومان و اداء قیمت و قسمت اعلان سطری یگهرار است.
اسم روزنامه خط شکسته در وسط دایره با ضبط تاريخ تاسيس بدين قسم (الفارس المنطيقه في ۱۲۸۹) در عنوان روزنامه نوشته شده است . هر صفحه روز نامه مشتمل بر سه ستون و در نمره اول اواسط ستون سوم صفحه سوم قسمت هر بی
که مطلب تمام گردیده این عبارت ( رئیس دار الطباعه فارس ومنتی روزنامه میرزا
