آن را در کتاب تاریخ مشروطیت ایران بیان کرده و ما بعینه از آنجا نقل میکنیم:
« ابوالضیا یکی از پیشگامان آزادی خواهی و خود از کوشندگان در آن راه میبود که پیش از آغاز مشروطیت بهمدستی سید حسینخان روزنامه عدالت را مینوشت . سپس در زمان مشروطه از کوشش باز نایستاد. از چندی باز بهمدستی حاج میرزا آقا بلوری روزنامه مجاهد را بنیاد گذارده بود که از روزنامهای آبرو هند تبریز شمرده میشد. در این روزها ( منظور روزهای انقلاب تبریز است ) در آن روزنامه گفتاری زیر عنوان ( مکتوب از نجف ) نوشته شد که چون بد گوئی از سید کاظم یزدی کرده بود او را ابن ملجم سیرت میستایید ما یه آشوب در میان مردم گردید . گناه سید محمد بسیار بزرگ شمرده میشد ( انجمن نوینی که گفتیم منظور انجمن اسلامیه تبریز است که در همان ایام تاسیس شده بود . مولف ) برخی از نمایندگانش چندان دلبستگی به شروطه نداشته و اینان چه بنام دلجوئی از مردم و چه از راه فهم و باور خود دشمنی سختی با ابو الضیاء نشان دادند ۱۰ نجمن نوشتة بنام بیزاری از آن گفتار ، بیرون داد که سراپا زشت گوئی از ابوالصباه می بود و در روزنامه انجمن بچاپ رسید. سپس ابو الضياعرا بانجمن آورده ببازپرسی پرداختند و بدستور یکی از مجتهدین (انگجی) پاهایش را بغلك بسته چوب زدند و باین هم اکتفا نکرده دستور دادند که از شهر بیرونش گردانند. بیچاره ابو الضیاء نا کا می که در زمان استبداد ندیده در زمان آزادی دید . بلوری میگویدا بوالضیاء راپس از چوب زدن دلداری داده بنوازشش پرداختم و چون چند تن از سواران شاهسون معين شده بود که از شهر بیرونش کنند و من میدانستم که اگر بدست شاهسون ها سپرده شود چون اسمش را ببیدینی شنیده بیگمان او را خواهند کشت. از این رو شبانه ابوالضیاء را از شهر گریزاندم و بدست شاهسون ندادم .»[۱]
سید محمد ابو الضیاء، پس از وقایع آذربایجان بطهران آمده و آنجا چنانچه بعدا خواهیم نوشت. در رجب ۱۳۳۷ قمری روزنامه ایران نو را تاسیس کرد. روزنامه ایران نو بدان جهت اهمیت دارد که در روزنامهای فارسی زبان او لین روزنامه ایست که بقطع بزرك مانند جراید اروپا منتشر شده و بعدا روز نامهای دیگر از قبیل شرق ؛ برق ، استقلال ایران، از آن پیروی نمودند.
(۱۹۱) الحق
شماره اول سال اول روزنامه الحق در چهار صفحه بقطع بزرك با چاپ سربی ، در مطبعه بوسفور طبع شده و بصاحب امتیازی و موسسی (حسن هاشمی)
- ↑ صفحات ۲۸۷ و ۲۷۸ کتاب دوم تاریخ مشروطه ایران تالیف کسروی.
