پرش به محتوا

برگه:TarikhMashrouteh3.pdf/۴۳

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
تاریخ مشروطهٔ ایران
۶۱۶
 

سپس تلگراف آشکارتری فرستاده پادشاه و بدخواهیهای او را کردند. همچنین تلگراف انجمن تبریز و دیگر تلگرافها با چنین «فتواهایی» پاسخ دادند. اگر چه این تلگرافها در روزنامه‌ها بچاپ نرسید، ولی آزادیخواهان در تبریز و تهران آنها را میان مردم پراکندند. این بود محمدعلیمیرزا به بیم افتاده ترسید «فتواهایی» بدتر از اینها داده شود و روز بیست و هشتم خرداد (۱۸ جمادی‌الاولی) تلگراف درازی بعلمای نجف فرستاد که در پایین کوتاه‌شده او را[۱] می‌آوریم:

«از قراریکه بعرض رسیده در اینموقع که برای جلوگیری اشرار و ایجاد امنیت داخله پاره اقدامات کردیم مفسدین فرصت را از دست نداده... با نقل پاره عنوانات از آن طرف در مزاج عوام القاء بعض شبهات می‌نمایند... در هنگام ارتحال پدر تاجدارم... قانون اساسی که علامت مشروطیت دولت بوده از صحه شاهنشاه مغفور نگذشته بلکه بواسطه بعض عوایق نمیگذشت... من چون مخصوصاً ترقی دولت و حضانت (؟) ملت را در ایجاد و استقرار مشروطیت میدانم خودم بنفسه متصدی این امر شده... قانون اساسی را در حالتیکه پدر تاجدارم را رمق و قدرتی باقی نبود قلم را در دستش گزارده بعد از آن هم از ساعتی که بتخت سلطنت جلوس کردم تمام هم خود را در استقرار اساس مشروطیت مصروف و با آن قدرتیکه در قوه داشتم و اسباب فراهم بود از پیشرفت این اساس قصور نورزیدم تا مشروطیت دولت که آزادی ملت است قرار یافت و مستحکم شد. لیکن متأسفانه این آزادی را که از لوازم استقرار مشروطیت بود جمعی مفسدین وسیله پیشرفت اغراض باطنیه و خیالات فاسده خود که مباین و منافی اساس شرع مقدس اسلام بوده قرار داده در ذهن عوام نوع دیگر رسوخ دادند. خلاصه وقتیکه در متمم قانون اساسی دیدند مذهب رسمی اهالی ایران مذهب مقدس جعفری... است و دیگر آزادی مذهب برای آنها غیرممکن خواهد بود... انجمن بابیه تشکیل داده گفتگوی آزادی طایفه بمیان آوردند... چنانکه پاره از اعمال آنها مستحضر شده‌اید... حسب وظیفه شخصی لازم دانستم که بیش از این تحمل و سکوت را جایز ندانم... و چون میدانم که برای حفظ حدود(؟) و مغلطه کردن بر خاطرهای محترمه پاره اشتباه‌کاری خواهند کرد... لهذا یادآور میشوم که مشروطیت دولت را من خودم با کمال میل و رغبت امضا کرده و در استقرار این اساس و حفظ و حمایت مجلس شورای ملی با تمام جد خواهم کوشید انشاءالله تعالی از برکت توجهات مخصوصه و ادعیه خالصه جنابان مستطابان عالی امیدوارم در هر نوع ترقی و سعادت دولت و ملت خودم موفق گردم و از باطن آن ذوات مقدسه همه نوع استمداد جویم.»

«۱۸ جمادی‌الاولی ۱۳۲۶ محمدعلیشاه قاجار»

  1. نسخه‌ای از این تلگراف که در دست ماست غلطهای بسیاری دارد و اینست همه آنرا نیاورده‌ایم.