بودند، یگانه امیدشان به بحریّۀ یونان بود و نیز به کمک لاسدمونیها و یونانیهای دیگر، که در سالامین اقامت گزیده یا بدانجا آمده بودند. اختلاف‌نظر بین آتنیها و لاسدمونیها با وجود مساعی آتنیها نزدیک بود بی‌نتیجه بماند، یعنی لاسدمونیها به وطنشان برگردند و با حرکت آنها سایر یونانیها هم با کشتیهای خودشان متفرق شوند، ولی در این موقع باریک تمیستوکل حیله‌ای بکار برد و ایرانیها را به جنگ دریائی در سالامین کشانید. وقایع بعد نشان داد، که حسابهای تمیستوکل صحیح بوده، چه اگر این جنگ دریائی در دریای باز می‌شد، یقینا بحریۀ ایران فاتح بیرون می‌آمد، زیرا سفاین ایرانی، بواسطه سرعت سیر و فزونی عدّه، از جناحین بحریۀ یونان دور زده عقب سر آن را می‌گرفتند و در این حال بحریۀ یونان محاصره می‌شد. این نکته را آتنی‌های دریانورد خوب دریافته بودند، که در معبر تنگی مانند سالامین جمع شده از آنجا حرکت نکردند و ایرانیها را در همین‌جا به جنگ کشیدند. در نتیجه بحریۀ ایران تمام مزایائی را، که از کثرت و تندروی سفاین خود داشت، فاقد شد و نتوانست تمام قوۀ خود را بکار برد. اینکه سهل است بزرگی کشتیها و کثرت عدّه آن باعث ضعف بحریه گردید و، چنانکه پلوتارک گوید، حتی نتوانست صف خود را بیاراید. گذشته از این نکته، بواسطه تنگی جا سفاین ایران به یکدیگر برمی‌خوردند و یک کشتی به کشتی دیگر می‌جست. علاوه بر آن تندبادی برخاست و جبهۀ کشتیها را برگردانید این حادثه باعث شد، که یونانیها از پهلوها حمله کردند و در نتیجه بقدری تلفات بر آن وارد شد، که روز دیگر نتوانست جنگ را از نو شروع کند. این عدم بهره‌مندی را بچه می‌توان حمل کرد؟ به‌هیچ‌چیز جز غرور، که از عظمت قوای بحری و برّی ایران برای خشیارشا و سرداران او حاصل شده بود. فی‌الواقع، اگر مغرور نبودند، می‌بایست بدی موقع را در نظر گیرند یا بواسطه طلای وافری، که داشتند (طلای ایران در یونان در هر زمان، حتی در موقع آمدن اسکندر به ایران، اثرات حیرت‌آور داشت) از اردوی مخالف خبرهای صحیح داشته باشند و، اگر می‌دانستند، یقینا فریب
تاریخ ایران باستان جلد ۱
