برگه:Tarikh-e Iran-e Bastan.pdf/۸۹۹

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

قسمت دوازدهم نوشته‌های ژوستن راجع باین جنگ‌ها

مضامین نوشته‌های ژوستن بطور اجمال همان است، که از قول هرودوت ذکر شد، ولی نویسندۀ مذکور در تمجید یونانی‌ها و تکذیب ایرانیها چیزهائی گفته، که در نوشته‌های هرودوت و دیودور دیده نمی‌شود. تفاوت‌ها این است (کتاب ۲، بند ۱۰-۱۴):

۱ - لئونیداس، چون دید، که بزودی محاصره خواهد شد، شبانه باردوی خشیارشا حمله برد، با این قصد که یونانیها خودشان را به خیمۀ شاه رسانیده او را بکشند. جنگ شبانه درگرفت و تا قسمتی از روز دیگر امتداد یافت. یونانی‌ها کشتند و کشته شدند، ولی به خیمۀ شاه نرسیدند با وجود این ژوستن می‌گوید، که، چون خشیارشا دو دفعه در خشکی شکست خورد، بفکر جنگ دریائی افتاد و معلوم نیست، که این شکست‌ها در کجا روی داده، زیرا خود ژوستن در این باب چیزی نگفته و از روایات هرودوت هم معلوم است، که ایرانیها تا جنگ سالامین همه جا بهره‌مند بودند.

۲ - جنگ سالامین بفتح قطعی منتهی نشده بود که کشتیهای ینیان (یونانیهای تبعۀ ایران) بنا بر نوشته‌های تمیستوکل از میدان جنگ یک‌به‌یک خارج شدند و کشتیهای دیگر هم به آنها تاسّی کرده راه فرار پیش گرفتند.

۳ - مردونیوس بقول ژوستن در پلاته کشته نشد، او پس از زدوخورد فرار کرد.

۴ - خبر شکست پارسیها در پلاته در همان روز از یونان به آسیا رسید و جنگ پلاته و جدال میکال در یک روز واقع شد.

۵ - ژوستن عدّۀ سپاهیان خشیارشا را در موقع قشون‌کشی بیونان یک میلیون قلمداد کرده و خشیارشا را بدتر از هرودوت توصیف کرده.

چیزی که مخصوصا جالب نظر می‌باشد، این است: اغراق‌گوئی هرودوت در باب عدّۀ نفرات لشکر خشیارشا در قرون بعد جلب توجه کرده و از ارقام مورّخ

تاریخ ایران باستان جلد ۱