تسخیر تراکیّه و مقدونیّه از نو (۴۹۲ ق. م)
چنانکه هرودوت گوید (کتاب ۶، بند ۴۳-۴۵): «بعد مردونیه با قشون برّی و بحری از هلّس‌پونت گذشته به قارّۀ اروپا درآمد، که به ارتری۱ و آتن برود. این مقصود بهانه بود و در واقع امر مردونیه می‌خواست عدّه‌ای زیاد از شهر یونانی مطیع کند.
بنابراین قوّۀ بحری او جزیرۀ تاسس۲ را گرفت و مقدونیه را سپاه برّی به اطاعت درآورد. شهرهائی، که در این‌طرف مقدونیه بود، قبلا به اطاعت پارسیها درآمده بود.
از تاسس قشون پارسی باز به قارّه درآمده تا آکانت۳ بطول ساحل حرکت کرد و پس از این محل خواست کوه آتس را دور زند، ولی در این حین باد شمال شرقی وزیدن گرفت و از تلاطم دریا بحریۀ پارس آسیب یافت، چه عدّۀ زیادی از کشتی‌ها به دماغۀ آتس خورد و درهم شکست. گویند سیصد کشتی شکست و بیست هزار نفر تلف شد. (این گفتۀ هرودوت را باید در نظر داشت، که سیصد کشتی جنگی دارای ۲۰ هزار نفر سپاهی بوده، زیرا پائین‌تر بکار خواهد آمد. م.). چون در اینجای دریا حیوانات دریائی زیاد است، عدّه‌ای از سپاهیان طعمۀ این حیوانات گشتند و بعض کشتی‌ها خراب شده و برخی از کار افتادند. در این احوال مردونیه در مقدونیه اردو زد و شبانه بریگهای تراکیّه شبیخون به قشون او زده عدّه‌ای زیاد از پارسیها کشتند و خود مردونیه هم زخم برداشت. با وجود این مردم مزبور هم از قید پارس خلاصی نیافتند، زیرا مردونیه، تا تمام اهالی را مطیع نکرد، از این محلها نرفت. پس از آن مردونیه عقب نشست، زیرا قشون برّی او از جهت شبیخون بریگها و قوّۀ بحری بواسطۀ طوفان دریا آسیب زیاد یافته بود. بنابراین قشون ایران به آسیا ننگین برگشت».
این است گفته‌های هرودوت و جملۀ آخر آن، که نتیجه است، با صغری و کبرای بیان او موافقت ندارد: اگر مردونیه تاسس و مقدونیه و بریگهای تراکیه را از نو به اطاعت ایران درآورد، پس، از چه جهت ننگین به آسیا برگشت؟ هرگاه مقصود مورّخ آسیب یافتن کشتیهای ایران در دماغۀ آتس بوده، که این نوع سوانح
________________________________________
(1) - [۱]
(2) - [۲]
(3) - [۳]
