برگه:Chahar Maqale.pdf/۲۶۰

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

جانب پسر عم خود احمد بن اسمعیل بن احمد بن اسد دومین پادشاه سامانیان بحکومت ری منصوب گردید و تا شش سال در آن عمل بماند ۱و ظاهرا در همین مدت حکومت او در ری یعنی ما بین سنۀ ۲۹۰-۲۹۶ بود که محمد بن زکریا که در ری اقامت داشت کتاب منصوری را بنام او تألیف نمود و منصور مذکور هموست که در سنۀ ۳۰۲ بر نصر بن احمد سومین پادشاه سامانیان خروج نمود ۲،

این است قول صحیح در خصوص «منصور» که کتاب منصوری بدو منسوب است و هیچ کس جز یاقوت علی التحقیق ندانسته که این منصور که بوده و سایر مورخین همه درین فقره بسهو و خطا افتاده‌اند، از جمله ابن خلکان در ترجمۀ محمد بن زکریای رازی دو قول ذکر میکند یکی آنکه کتاب منصوری بنام منصور بن نوح بن نصر ششمین پادشاه سامانی است و نظامی عروضی نیز بهمین عقیده است و در صفحۀ ۷۴ تصریح بدان می‌کند، و این قول بکلی فاسد است چه وفات محمد بن زکریای رازی باختلاف اقوال در سنۀ ۳۱۱ یا ۳۲۰ است و سلطنت منصور بن نوح از سنۀ ۳۵۰-۳۶۶ میباشد و عذر ابن خلکان که تألیف کتاب منصوری در حال طفولیت منصور بوده است بارد و غیر مسموع است، قول دیگر ابن خلکان آنست که کتاب منصوری بنام ابو صالح منصور بن اسحق بن احمد بن نوح است، و این قول صحیح است بشرط آنکه «نوح» را در سلسلۀ نسب او مبدل «باسد» نمائیم،

کلیات چهار مقاله جلد ۱