فکم الفت و کم آخیت غیر اخ و کم تبدلت بالأخوان اخوانا و قلت للنفس لما عز مطلبها بالله لا تألفی ما عشت انسانا ۱» بعد از شهرزوری بر حسب ترتیب زمانی ابن الأثیر در کتاب کامل التواریخ که در سنۀ ۶۲۸ تألیف شده در ذیل حوادث سنۀ ۴۲۷ گوید
«و فیها جمع نظام الملک و السلطان ملکشاه جماعة من اعیان المنجمین و جعلوا النیروز اول نقطة من الحمل و کان النیروز قبل ذلک عند حلول الشمس نصف الحوت و صار ما فعله السلطان مبدأ التقاویم و فیها ایضا عمل الرصد للسلطان ملکشاه و اجتمع جماعة من أعیان المنجمین فی عمله منهم عمر بن ابراهیم الخیامی و ابو المظفر الأسفزاری و میمون بن النجیب الواسطی و غیرهم و خرج علیه من الاموال شیء عظیم و بقی الرصد دائرا الی ان مات السلطان سنة خمس و ثمانین و اربعمائة فبطل بعد موته»،
بعد ازو قاضی اکرم جمال الدین ابو الحسن علی بن یوسف القفطی در کتاب تاریخ الحکماء که ظاهرا بین سنۀ ۶۲۴-۶۴۶ تألیف شده است در حرف عین گوید ۲:
«عمر الخیام. امام خراسان، و علامة الزمان، یعلم علم یونان، و یحث علی طلب الواحد الدیان بتطهیر الحرکات البدنیة لتنزیه النفس الانسانیة، و یأمر بالتزام السیاسة المدنیة حسب القواعد الیونانیة، و قد وقف متأخروا الصوفیة مع شیء من ظواهر شعره فنقلوها الی طریقتهم، و تحاضروا بها فی مجالساتهم و خلواتهم،
کلیات چهار مقاله جلد ۱
