برگه:Chahar Maqale.pdf/۲۱۱

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

اعلای ملوک سلجوقیۀ روم و پسر عم طغرل بیک بن میکائیل بن سلجوق مؤسس سلجوقیۀ عراق است، در سنۀ ۴۵۶ قتلمش بر پسر عم خود سلطان الب ارسلان سلجوقی خروج نمود و با لشکری گران بری آمد الب ارسلان نیز از نیشابور با جمعی عظیم بهمان موضع فرود آمده جنگ بین فریقین درپیوست لشکر قتلمش مهزم شد و قتلمش را در میان میدان بر روی زمین مرده یافتند و معلوم نشد که باجل طبیعی وفات کرده یا بدست کسی کشته شده است، الب ارسلان پس از آن بدون منازع در سلطنت مستقر گردید ۱،

اما خطاهای نظامی عروضی: اولا غیاث الدین محمد بن ملکشاه هفده سال بعد از قتل قتلمش متولد گردید (تولد او در سنۀ ۴۷۳ و قتل قتلمش در سنۀ ۴۵۶ است) پس چگونه ممکن است که با او جنگ کرده باشد، ثانیا قتلمش بن اسرائیل بن سلجوق پسر عم جد پدر سلطان محمد بن ملکشاه بن الب ارسلان بن چغری بیک بن میکائیل بن سلجوق بود نه داماد او بخواهر! ثالثا لقب قتلمش شهاب الدوله بود نه شهاب الدین، رابعا نام او قتلمش فقط بود نه قتلمش الب غازی، خامسا واقعۀ قتلمش در ری بود نه در همدان، سادسا نظامی عروضی که در حدود سنۀ ۵۵۰ این کتاب را تألیف نموده ممکن نیست که در سنۀ ۴۵۶ یعنی صد سال قبل از تألیف کتاب در واقعۀ قتلمش بنفسه حضور بهمرسانیده باشد،

منشأ این همه خلط و خطا در این مسئله که نظامی عروضی خود ادعای سماع شفاهی می‌کند معلوم نیست، و ظاهرا یکی از مطالعه کنندگان درین موضع از کتاب دستی برده و عبارت را تحریف نموده و بعضی کلمات زیاده و نقصان نموده است، در هر صورت چند تن از مشاهیر اشخاص که

کلیات چهار مقاله جلد ۱