برگه:Chahar Maqale.pdf/۱۶

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

رابعا، سردار معروف سامانیان ابو علی احمد بن محتاج چغانی را (علاوه بر تخلیطی که در نام و بلد و منصب او کرده و از او بابو الحسن علی بن محتاج الکشانی حاجب الباب تعبیر میکند) معاصر با نوح ابن منصور سامانی دانسته و حال آنکه وی قریب بیست و دو سال قبل ۵ از جلوس او وفات نموده و اصلا زمان پادشاهی او را درنیافته (ص ۱۴، ۱۰۴-۱۰۵)،

خامسا، ابو علی بن محتاج مذکور را معاصر با لشکرکشی سبکتکین بخراسان فرض کرده و حال آنکه وی سی و نه سال قبل از این واقعه وفات یافته (ص ایضا)،

۱۰ سادسا، ماکان بن کاکی را معاصر نوح بن منصور بن نوح بن نصر ابن احمد سامانی دانسته و حال آنکه وی معاصر جد پدر او نصر بن احمد بوده و سی و نه سال قبل از جلوس او وفات یافته و اصلا زمان پادشاهی او را درک نکرده (ص ۱۵-۱۶، ۱۰۵)،

سابعا، سردار لشکر سامانیانرا که با ماکان بن کاکی جنگ نمود و ۱۵ او را بکشت تاش سپهسالار دانسته و حال آنکه باتفاق مورخین سردار آن جنگ ابو علی بن محتاج چغانی بوده (ص ۱۵-۱۶، ۱۰۶)،

و سهوهای عظیم و تخلیطات مضحک مصنف را در این دو حکایت بهیچ چیز مانند نتوان کرد جز بدان لطیفه که زمخشری در ربیع الأبرار آورده و هی هذه:

۲۰ «شهد سلمی الموسوس عند جعفر بن سلیمان علی رجل فقال اضلحک الله ناصبی رافضی قدری مجبر شتم الحجاج بن الزبیر الذی هدم الکعبة علی علی بن ابی سفیان فقال له جعفر لا ادری علی ای شئ احسدک اعلی علمک بالمقالات ام علی معرفتک بالأنساب فقال اصلح الله الأمیر ما خرجت من ۲۴ الکتاب حتی حذقت هذا کله»