مقدمه
تاریخ احزاب سیاسی مشروطیت ایران بسه دوره متمایز تقسیم میگردد.
۱ - از اوان مشروطیت تا انقراظ حکومت قاجاریه.
۲ - از تشکیل حکومت پهلوی تاشهریور ۱۳۲۰.
۳ - از شهریور ماه ۱۳۲۰ تاحال حاضر.
زیرا در هر یک از این ادوار احزاب بمقتضیات خاصی ایجاد و بستگی کامل بهمان زمان داشته و از حیث رشد سیاسی و هدف نیز متفاوت و متغایر بودهاند. دلیل این مطلب اینستکه هیچیک از احزاب نتوانستهاند بحیاة سیاسی خود در ادوار بعد ادامه دهند و حتی با تغییر شکل و فرم کاری از پیش ببرند احزاب ابتداء مشروطیت تا سال ۱۳۰۵ شمسی کاملا تحلیل رفته و اثری از آنها دیده نمیشد، ودو حزب ایران نو و ضادالف که در سال ۱۳۰۶ تشکیل یافته بود پس از شهریور ۳۲۰ وجود خارجی نداشت، و احزابیکه از شهریور ۱۳۲۰ تشکیل گردیده است همه چیز آنها با گذشته متفاوت میباشد از این رو نویسندهئی که بخواهد تاریخ احزاب سیاسی مشروطیت ایران را جمع آوری نمائید لاعلاج است نوشتههای خودرا بسه دوره منقسم و برای هریک از این ادوار فصلی اختصاص دهد.
بطوریکه خوانندگان محترم آگاهند استاد ملکالشعراء بهار که خداوند سلامتش بدارد دست بتألیف تاریخ احزاب سیاسی از ابتداء مشروطیت زده و جلد اول آن نیز منتشر گردیده است و طبعاً دنباله