قانون سازمان انرژی اتمی ایران
| تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز | تصمیم‌های مجلس | قوانین و قراردادهای انرژی اتمی مصوب مجلس شورای ملی |
قانون سازمان انرژی اتمی ایران – مصوب ۱۶ تیر ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۳ تیر ۱۳۵۳ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۲۰ تیر ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.[۱]
ماده ۱[ویرایش]
سازمان انرژی اتمی ایران که در این قانون سازمان نامیده می‌شود برای استفاده از اشعه و انرژی اتمی در صنایع و کشاورزی و خدمات وایجاد نیروگاه‌های اتمی و کارخانه‌های شیرین کردن آب شور و تولید مواد اولیه مورد نیاز صنایع اتمی و ایجاد زیر بنای علمی و فنی لازم برای اجرای‌طرحهای مزبور و همچنین برقراری هماهنگی و نظارت بر کلیه امور مربوط به انرژی اتمی در کشور تأسیس می‌گردد.
ماده ۲[ویرایش]
سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و منحصراً تابع مقررات این قانون و اساسنامه مربوط و آیین‌نامه‌های استخدامی ومالی و اداری مخصوص به خود می‌باشد، مگر آن که در قانونی صراحتاً از " سازمان انرژی اتمی ایران" نام برده شده باشد.
ماده ۳[ویرایش]
وظایف سازمان به قرار زیر است:
الف - توسعه و گسترش علوم و فنون اتمی در کشور و ایجاد زیربنای علمی و فنی لازم برای استفاده از علوم و فنون اتمی در برنامه‌های توسعه وتحول کشور.
ب - انجام مطالعات و تحقیقات لازم در زمینه‌های مربوط به علوم و فنون اتمی.
ج - اهتمام در کاربرد علوم و فنون اتمی در صنایع و کشاورزی و خدمات.
د - ایجاد خدمات فنی مورد نیاز کشور در زمینه علوم و فنون اتمی.
ه - انجام بررسیها و عملیات اکتشافی برای تعیین منابع مواد اولیه صنایع اتمی از قبیل سوخت اتمی و مواد رادیواکتیو و بهره‌برداری از از این منابع‌از طریق استخراج و تخلیص و استفاده از مواد مزبور در صنایع و نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها و تأسیسات مختلف اتمی کشور.
سازمان موظف است اهتمام خود را برای تأمین سوخت اتمی و سایر مواد اصلی مورد نیاز صنایع اتمی کشور با توجه به نیازهای آینده به کار ببرد.
و - ایجاد نیروگاه‌های اتمی و بهره‌برداری از آنها برای کمک به تأمین نیروی برق مورد نیاز کشور.
ز - ایجاد تأسیسات شیرین کردن آب شور و بهره‌برداری از آنها برای کمک به تأمین آب مورد نیاز کشور.
ح - تولید و توزیع رادیو ایزوتوپها و سایر مواد و تجهیزات مورد نیاز برای کاربرد علوم و فنون اتمی در کشور.
ط - ایجاد هماهنگی و نظارت بر امور مربوط به علوم و فنون اتمی در کشور که به وسیله سایر مؤسسات اعم از دولتی و یا وابسته به دولت و یاغیر دولتی انجام می‌شود و تنظیم مقررات و ضوابط و آیین‌نامه‌های مربوط و پیشنهاد آن به مراجع ذیصلاح قانونی برای تصویب.
ی - ایجاد ارتباط با مراجع بین‌المللی و یا کشورهای خارج در زمینه علوم و فنون و صنایع اتمی به نام دولت ایران. نمایندگی دولت ایران در آژانس‌بین‌المللی انرژی اتمی به عهده سازمان خواهد بود.
ک - انجام تحقیقات مربوط به استفاده از منابع انرژی موجود در طبیعت که مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌اند و اهتمام در استفاده از تجربیات سایرکشورها در این زمینه از طریق ایجاد ارتباط لازم.
ماده ۴[ویرایش]
برای انجام وظایف مذکور در ماده ۳ سازمان دارای حقوق و اختیارات زیر می‌باشد:
الف - سازمان می‌تواند آن قسمت از تشکیلات و ادارات و سازمانهای داخلی یا رشته‌های فعالیتهای خود را که مقتضی بداند به صورت مؤسسات‌تابع یا شرکت اداره کند و یا در شرکتهای دیگر دولتی و یا خصوصی سرمایه‌گذاری و مشارکت کرده و یا مشارکت و سرمایه‌گذاری اشخاص حقیقی و یاحقوقی را در شرکتهایی که تشکیل می‌دهد بپذیرد.
ب - سازمان مجاز است دولتها و یا مؤسسات دولتی و یا خصوصی خارجی را در سرمایه‌گذاریهای علمی - فنی - صنعتی، معدنی و یا بازرگانی‌مشارکت دهد.
تبصره - مشارکت و سرمایه‌گذاری دولتها و یا مؤسسات دولتی خارجی در طرحهای مورد نیاز سازمان منوط به تصویب هیأت دولت و رعایت مفادماده ۷ قانون تشکیل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌باشد.
ج - سازمان برای انجام وظایف خود می‌تواند در خارج از کشور در طرحهای علمی - فنی - صنعتی - معدنی و یا بازرگانی سرمایه‌گذاری و یامشارکت کند و شعبه یا نمایندگی در خارج از کشور ایجاد نماید.
د - سازمان می‌تواند با اشخاص و مؤسسات در داخل یا خارج از کشور قراردادهای همکاری منعقد نماید و یا اتباع خارجی را که دارای تخصص ویا مهارت مورد نیاز باشند استخدام کند.
ه - سازمان می‌تواند برای سرمایه‌گذاری و خرید ماشین آلات و خدمات و تنخواه‌گردان از منابع داخلی و یا خارجی در حدود اعتبارات مصوب‌برنامه‌های اتمی کشور وام و یا اعتبار اخذ کند.
و - سازمان می‌تواند برای تربیت نیروی انسانی فنی و تخصصی مورد نیاز خود در داخل و یا خارج از کشور به هر صورت مقتضی بداند عمل‌نماید و مؤسسات و دوره‌های آموزشی و یا کارآموزی لازم را ایجاد نماید.
ز - سازمان می‌تواند برای تسهیل در انجام وظایف خود به مؤسسات علمی و یا آموزشی کشور به صورت نقدی و یا جنسی کمک کند.
ماده ۵[ویرایش]
بهره‌برداری از منابع سوخت اتمی و یا مواد رادیواکتیو همچنین تولید فرآورده‌های رادیواکتیو در سرتاسر کشور و وارد کردن سوخت اتمی ویا مواد رادیواکتیو به کشور و توزیع این مواد در کشور برای استفاده‌های مختلف در انحصار سازمان می‌باشد.
تبصره - سازمان می‌تواند با تصویب کمیته انرژی اتمی موضوع ماده ۱۰ این قانون اجازه فعالیت در زمینه‌های موضوع این ماده را به سازمانهای‌دولتی و یا وابسته به دولت و یا مؤسسات خصوصی بدهد.
ماده ۶[ویرایش]
ارکان سازمان به قرار زیر است:
الف - شورای انرژی اتمی.
ب - کمیته انرژی اتمی.
ج - رییس سازمان.
ماده ۷[ویرایش]
شورای انرژی اتمی مرکب از پانزده عضو به شرح زیر است:
نخست‌وزیر که سمت ریاست شورا را عهده‌دار می‌باشد.
وزیر آب و برق.
وزیر دارایی.
وزیر علوم و آموزش عالی.
وزیر اقتصاد.
وزیر کشاورزی و منابع طبیعی.
وزیر بهداری.
وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه.
یک وزیر دیگر به انتخاب نخست‌وزیر.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران که سمت دبیر شورا را دارد.
چهار نفر از متخصصان و کارشناسان که به پیشنهاد کمیته انرژی اتمی و به فرمان همایونی برای مدت سه سال به عضویت شورای انرژی اتمی منصوب‌می‌شوند.
ماده ۸[ویرایش]
جلسات شورا به دعوت رییس شورا تشکیل می‌شود و تصمیمات شورا با موافقت حداقل هشت نفر از اعضاء شورا قابل اجراء می‌باشد.
تبصره - نایب رییس شورا از بین اعضای شورا به وسیله نخست‌وزیر تعیین و در غیاب وی وظائف رییس شورا را انجام خواهد داد.
ماده ۱۰[ویرایش]
کمیته انرژی اتمی دارای سه عضو به شرح زیر می‌باشد:
وزیر آب و برق که سمت ریاست کمیته را دارا خواهد بود.
وزیر دارایی.
وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه.
رییس سازمان، سمت دبیر کمیته را دارا می‌باشد و بدون داشتن حق رأی در جلسات کمیته شرکت خواهد نمود.
ماده ۱۱[ویرایش]
وظایف و اختیارات کمیته انرژی اتمی به شرح زیر است:
الف - تصویب برنامه‌های اجرایی سازمان و مؤسسات تابع و یا وابسته موضوع ماده ۴ این قانون.
ب - تصویب بودجه و آیین‌نامه‌های استخدامی و مالی و معاملات سازمان.
ج - تعیین حدود اختیارات رییس سازمان در مورد خرید و یا فروش سهام شرکتهای صنعتی و یا معدنی و یا خدماتی و اخذ وام از منابع داخلی ویا خارجی و استخدام اتباع خارجی در سازمان.
د - تصویب تأسیس مؤسسات و یا شرکتهای علمی و یا خدماتی و یا تولیدی که از طرف رییس سازمان پیشنهاد می‌شود و تصویب اساسنامه این‌مؤسسات یا شرکتها همچنین میزان سرمایه‌گذاری در این مؤسسات یا شرکتها.
ه - تصویب حساب درآمد و هزینه سالانه سازمان که به منزله تفریغ بودجه و مفاصا حساب سازمان در سال مربوط می‌باشد.
و - انتخاب حسابرس برای تهیه حساب درآمد و هزینه سالانه سازمان.
ماده ۱۲[ویرایش]
رییس سازمان به پیشنهاد نخست‌وزیر و با فرمان همایونی به ریاست سازمان منصوب می‌شود.
ماده ۱۳[ویرایش]
رییس سازمان بالاترین مقام اجرایی سازمان و مسئول اداره کلیه امور سازمان و مؤسسات تابع و یا وابسته و نماینده سازمان در کلیه‌مراجع می‌باشد. در حدود مصوبات شورای انرژی اتمی و کمیته انرژی اتمی تعیین تشکیلات سازمان و استخدام و نصب و عزل مسئولان و کارکنان‌سازمان و صدور دستور انجام هزینه‌ها و پرداختها و تهیه برنامه فعالیتهای سازمان در کلیه زمینه‌های مربوط و تهیه آیین‌نامه و مقررات داخلی سازمان وعقد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی و انتخاب وکیل با حق توکیل و پایان دادن به دعاوی از طریق سازش، همچنین ارجاع به داوری و اخذ هر نوع‌تصمیم و صدور دستورات لازم برای نیل به هدفهای سازمان و حسن انجام امور و تهیه و ارائه گزارش عملکرد سالانه سازمان به عهده رییس سازمان‌می‌باشد.
ماده ۱۴[ویرایش]
دولت هر سال به تناسب نیازمندیهای سازمان اعتبارات لازم را به عنوان کمک در بودجه کل کشور منظور خواهد نمود.
ماده ۱۵[ویرایش]
سازمان می‌تواند مواد و ماشین آلات و ابزار و وسائل کار مورد نیاز خود را مشروط بر این که به تشخیص سازمان اجناس و مواد مشابه باکیفیت مورد نظر در داخل کشور وجود نداشته باشد بدون تحصیل هیچ گونه پروانه از خارج وارد کند. به مواد و ماشین آلات و ابزار و وسائلی که‌سازمان برای خود و یا سازمانها و مؤسسات تابع وارد کشور می‌کند حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی تعلق نمی‌گیرد.
ماده ۱۶[ویرایش]
سازمان می‌تواند برای انجام وظایف خود اراضی و ابنیه و مستحدثات مورد لزوم را طبق ماده ۱۶ قانون سازمان برق ایران خریداری‌نماید.
ماده ۱۷[ویرایش]
سازمان مشمول قانون مجازات اخلال‌گران در صنایع می‌باشد.
ماده ۱۸[ویرایش]
مرکز اتمی دانشگاه تهران با کارکنان به استثناء اعضاء هیأت علمی همچنین با کلیه اموال و تأسیسات اعم از منقول و غیر منقول و دارایی و تعهدات و بودجه مربوط حداکثر ظرف دو ماه پس از تصویب این قانون به سازمان منتقل می‌شود.
ماده ۱۹[ویرایش]
به سازمان اجازه داده می‌شود مستخدمین مشمول قانون استخدام کشوری را با رعایت مقررات مربوط به سازمان منتقل نماید. حقوق ومزایای این افراد طبق آیین‌نامه استخدامی سازمان پرداخت می‌شود.
ماده ۲۰[ویرایش]
اساسنامه سازمان بنا بر پیشنهاد کمیته انرژی اتمی و تأیید هیأت دولت پس از تصویب کمیسیونهای آب و برق و دارایی و استخدام مجلسین به موقع اجراء گذارده خواهد شد و نسبت به تغییرات بعدی اساسنامه نیز به ترتیب فوق اقدام می‌گردد.
قانون فوق مشتمل بر بیست ماده و چهار تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه فوق‌العاده روز دوشنبه ۱۳۵۳٫۴.۳، در جلسه روز یکشنبه شانزدهم تیر ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
منبع[ویرایش]
- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد دوازدهم - ص. ۶۱۳۴