کلیات سعدی/بوستان/باب هفتم/به طفلی درم رغبت روزه خاست

از ویکی‌نبشته

حکایت

  بطفلی درم رغبت روزه خاست ندانستمی چپ کدامست و راست  
  یکی عابد از پارسایان کوی همی شستن آموختم دست و روی  
  که بسم‌الله اول بسنت بگوی دوم نیت آور سوم کف بشوی  
  پس آنگه دهن شوی و بینی سه بار مناخر بانگشت کوچک بخار  
  بسبابه[۱] دندان پیشین بمال[۲] که نهیست در روزه بعد از زوال  
  وز آن پس سه مشت آب بر روی زن ز رستنگه موی سر تا ذقن  
  دگر دستها تا بمرفق بشوی ز تسبیح و ذکر آنچه دانی بگوی  
  دگر مسح سر بعد از آن غسل پای همینست و ختمش بنام خدای  
  کس از من نداند درین شیوه به نبینی که فرتوت شد پیر ده؟  
  شنید این سخن دهخدای قدیم بشورید و گفت ای خبیث رجیم[۳]  
  نه مسواک در روزه گفتی خطاست؟ بنی آدم مرده خوردن رواست؟  
  دهن گو ز ناگفتنیها نخست بشوی، آنکه[۴] از خوردنیها بشست[۵]  

* * *

  کسیرا که نام آمد اندر میان بنیکوترین نام و نعتش بخوان  
  چو همواره گوئی که مردم خرند مبر ظن که نامت چو مردم برند  
  چنان گوی سیرت بکوی اندرم که گفتن توانی بروی اندرم  
  و گر شرمت از دیدهٔ ناظرست نه ای بی‌بصر، غیب‌دان حاضرست؟  
  نیاید همی شرمت از خویشتن کزو فارغ و شرم داری[۶] ز من  

  1. بمسواک.
  2. ممال.
  3. در بعضی از نسخه‌های بجای این دو بیت مطلب در دو بیت و چنین است:
      بگفتند با دهخدای آنچه گفت فرستاد پیغامش اندر نهفت  
      که ای زشت کردار زیبا سخن نخست آنچه گوئی بمردم بکن  
  4. ای که.
  5.   دهن گو ز ناگفتنیها بشوی نخست آنگه از خوردنیها بشوی  
  6. که حق حاضر و شرمت آید.