پروتکل الحاقی به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای

پیش‌گفتار

توجه:این قسمت، جزء متن پروتکل الحاقی نیست و برای اطلاعات بیشتر، آمده است.

این سند نمونه پروتکل الحاقی برای آن گروه از کشورهایی است که با آژانس دارای موافقت‌نامه پادمان در زمینه تقویت کارآیی و اصلاح راندمان سیستم پادمان در راستای اهداف جهانی منع گسترش هسته‌ای هستند.

شورای حکام از مدیرکل درخواست کرده تا این نمونه پروتکل را به عنوان استانداردی برای پروتکل‌های الحاقی که قرار است از سوی کشورهای عضو و دیگر طرف‌هایی که موافقت‌نامه‌های جامع پادمان با آژانس دارند، به کار گیرد.

این گونه پروتکل‌ها باید شامل تمام اقدامات و مقررات موجود در این نمونه پروتکل باشند. شورای حکام همچنین از دبیرکل درخواست کرده است تا پروتکل‌های متمم یا دیگر موافقت‌نامه‌های دارای التزام قانونی را با کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای به مذاکره بگذارد. پروتکل‌ها و موافقت‌نامه‌های مزبور باید حاوی اقداماتی باشند که در این نمونه پروتکل درج شده است و هر کشور دارای سلاح هسته‌ای آمادگی خود را در آن زمینه برای همکاری در راستای عدم تکثیر سلاح‌های هسته‌ای و اهداف افزایش کارایی پروتکل، در زمان اجرا در ارتباط با آن کشور و طبق تعهدات آن کشور تحت ماده ۱ از NPT اعلام کرده است. شورای حکام علاوه بر این از دبیر کل درخواست کرده تا پروتکل‌های دیگری را با کشورهایی که آماده پذیرش مقررات موجود در نمونه پروتکل الحاقی در اجرای اهداف کارایی و راندمان پادمان هستند، به مذاکره بگذارد. بر اساس مقررات اساسنامه، هر پروتکل منفرد یا موافقت‌نامه‌ی الزام‌آور قانونی دیگر، مستلزم تصویب شورای حکام و تفویض اختیار قانونی به دبیر کل از جانب شورای حکام برای انعقاد و سپس اجرای پروتکل تصویب‌شده خواهد بود.

متن سند که به پروتکل الحاقی مشهور است از این جا شروع می‌شود:

مقدمه سند

نظر به این که کشور .......... ( که از این پس «کشور» خوانده می‌شود) عضو موافقت‌نامه(های) منعقدشده میان کشور ............ و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (که از این پس «آژانس» خوانده می‌شود) به منظور اجرای پادمان.......... ( که از این پس «موافقت‌نامه(های) پادمان» خوانده می‌شود) با تاریخ اجرای ........... است؛ با آگاهی از جامعه جهانی به تقویت بیشتر منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای از طریق کارایی و اصلاح راندمان سیستم پادمان آژانس علاقه‌مند است؛ با یادآوری این که آژانس در اجرای پادمان باید رعایت نکاتی را مد نظر قرار دهد که عبارتند از:

• عدم اخلال درتوسعه اقتصادی و تکنولوژی کشور یا همکاری بین‌المللی در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای؛
• احترام به مقررات جاری مربوط به بهداشت، ایمنی، حفاظت فیزیکی و دیگر مقررات امنیتی در حال اجرا و نیز حقوق افراد و انجام همه گونه احتیاط لازم به منظور حفظ اسرار بازرگانی، تکنولوژی و صنعتی و همچنین سایر اطلاعات محرمانه‌ای که خود به دست می‌آورد.

و از آنجایی که تناوب و شدت فعالیت‌های مندرج در این پروتکل (با رعایت اهداف تقویت کارآیی و اصلاح راندمان پادمان آژانس) باید در حداقل ممکن نگه داشته شود؛

کشور و آژانس در موراد زیر به توافق رسیده‌اند:

فصل اول:ارتباط پروتکل با موافقت‌نامه پادمان

ماده یکم

مقررات موافقت‌نامه پادمان (INFCIR/153) تا جایی که با مقررات این پروتکل مرتبط و منطبق باشند در این پروتکل اعمال خواهد شد. در صورت وجود تناقض میان مقررات موافقت‌نامه پادمان و مفاد این پروتکل، مقررات این پروتکل اعمال خواهد شد.

فصل دوم:ارائه اطلاعات

ماده دوم

بخش اول

کشور باید اظهارنامه‌ای شامل مطالب زیر را در اختیار آژانس قرار دهد:

1. شرح کلی و اطلاعات مشخص‌کننده مکان اجرای آن دسته از فعالیت‌های تحقیق و توسعه‌ای مرتبط با چرخه سوخت هسته‌ای ؛ که در آن‌ها از مواد هسته‌ای استفاده نمی‌شود و در هر محلی به وسیله کشور تامین هزینه شده است، یا دارای مجوز خاصی است، یا توسط کشور کنترل شده است و یا از سوی آن کشور در حال اجرا می‌باشد یا اجرا خواهد شد.
2. کلیه سیاست‌های تعیین‌شده از جانب آژانس برای حصول دستاوردهای مورد انتظار و دارای راندمان، که مورد توافق کشور قرار گرفته است، در مورد فعالیت‌های عملیاتی مربوط به پادمان در موسسات متفرقه که مواد هسته‌ای در آن‌ها به طور معمولی مصرف می‌شود.
3. شرح کلی در مورد هر ساختمان در هر مکان (سایت)، شامل اطلاعات دقیق در مورد فعالیت‌هایی که در آن ساختمان انجام می‌شود. چنان چه شرح مزبور کافی و روشن نباشد، محتویات موجود در آن ساختمان ارسال گردد. این شرح باید شامل نقشه‌ای از آن مکان نیز باشد.
4. شرحی از مقیاس و مقدار فعالیت‌ها در هر مکانی که فعالیت‌های یادشده در ضمیمه ۱ پروتکل در آن انجام شود.
5. کلیات مربوط به مکان‌ها، وضعیت فعالیت‌ها و تخمین ظرفیت تولید و مقدار تولید سالانه معادن و کارخانجات تغلیظ سنگ معدن اورانیوم و همچنین کارخانجات تغلیظ سنگ معدن توریوم و تولید سالانه فعلی این معادن و کارخانجات براساس درخواست آژانس؛

(این گزارش ها مستلزم ارائه جزییات حسابرسی مواد هسته‌ای نیست.)

۶ . اطلاعات مربوط به مواد چشمه سوخت هسته‌ای که به ترکیب و خلوص مناسب به منظور ساخت سوخت یا غنی سازی ایزوتوپی نرسیده‌اند، به شکل زیر:

الف) مقادیر، ترکیب شیمیایی، استفاده یا کاربرد مورد انتظار از چنین موادی، چه با محصولات دارای کاربرد هسته‌ای چه محصولات فاقد کاربرد هسته‌ای به شرح ذیل:

• برای هر مکانی در کشور که در آن مکان بیش از ۱۰ تن اورانیوم و یا ۲۰ تن توریوم وجود داشته باشد.
• برای هر مکانی که بیش از یک تن اورانیوم یا توریوم در آن وجود داشته باشد ولی به همراه مکان‌های دیگر،مجموع آن مواد به بیش از ۱۰ تن اورانیوم یا ۲۰ تن توریوم برسد.

(این اطلاعات مستلزم ارائه جزییات حسابرسی مواد هسته‌ای نیست؛)

ب) مقادیر، ترکیب شیمیایی و مقصد هر محموله ازچنین موادی برای صادرات از کشور برای اهداف غیرهسته‌ای (به شرح ذیل):

• با مقادیر بیشتر از ۱۰ تن اورانیوم، (اگر صادرات اورانیم به صورت متوالی باشد در صورتی که مجموع صادرات در طول یک سال به ده تن برسد باید اطلاعاتش ارائه گردد.)
• با مقادیر بیشتر از ۲۰ تن توریوم، (اگر صادرات توریوم به صورت متوالی باشد در صورتی که مجموع صادرات در طول یک سال به بیست تن برسد باید اطلاعاتش ارائه گردد.)

ج) مقادیر، ترکیب شیمیایی، مبدأ، و کاربرد مورد نظر هر محموله از چنین موادی برای واردات به کشوربرای اهداف خاص غیرهسته‌ای (به شرح ذیل):

• با مقادیر بیشتر از ۱۰ تن اورانیوم، (اگر واردات اورانیم به صورت متوالی باشد در صورتی که مجموع واردات در طول یک سال به ده تن برسد باید اطلاعاتش ارائه گردد.)
• با مقادیر بیشتر از ۲۰ تن توریوم، (اگر واردات توریوم به صورت متوالی باشد در صورتی که مجموع واردات در طول یک سال به بیست تن برسد باید اطلاعاتش ارائه گردد.)

بدیهی است اگر صادرات و واردات مواد فوق به صورت فراورده نهایی و به منظور استفاده غیرهسته‌ای باشد؛ ارائه اطلاعات آن‌ها ضرورتی ندارد.

۷ .

• اطلاعات مربوط به مقادیر، کاربردها و مکان‌های دارای مواد هسته‌ای که [مطابق بند۳۷ از INFCIRC/۱۵۳] از نظارت پادمان مستثنی شده اند؛
• اطلاعات مربوط به مقادیر مواد هسته‌ای (که می تواند به صورت تخمینی باشد) و کاربردهای آنها در هر مکان [که مطابق بند ۳۶ (ب) از INFCIRC/۱۵۳] از نظارت پادمان مستثنی شده اند اما هنوز به شکل نهایی مصرف شده غیرهسته‌ای درنیامده اند و دارای مقادیری بیش از میزان تعیین شده [در بند۳۷ از INFCIRC/۱۵۳] می‌باشند.

این اطلاعات مستلزم ارائه جزییات حسابرسی مواد هسته‌ای نیست.

۸ . اطلاعات مربوط به مکان یا فراوری بعدی پسماند سطح متوسط یا بالا که دارای پلوتونیوم، اورانیوم با غنای زیاد یا اورانیوم ۲۳۳ بوده و [مطابق بند ۱۱ از INFCIRC/۱۵۳] نظارت پادمان در مورد آنها خاتمه یافته است. عبارت «فراوری بعدی» در این بند شامل تعویض ظرف نگهداری پسماند یا تغییر حالت آن بدون تفکیک عناصر، به منظور ذخیره سازی یا دفع نیست.

۹ . اطلاعات زیر در مورد تجهیزات مشخص شده و مواد غیرهسته‌ای فهرست شده در ضمیمه ۲:

• مشخصات، مقدار، مکان استفاده مورد نظر در کشور دریافت کننده و تاریخ صدور یا تاریخ پیش بینی شده صدور برای صدور هر محموله از چنین تجهیزات و موادی به خارج از کشور؛
• با درخواست آژانس در هر مورد، اطلاعات ارائه شده به آژانس در« بخشِ اولِ» «بندِ نهم» از« بخشِ اولِ ماده دوم» را باید از سوی کشورواردکننده تایید شود.

۱۰ .

• کشور باید برنامه های کلی چشم انداز ده ساله در ارتباط با توسعه چرخه سوخت هسته‌ای خود(برنامه ریزی فعالیت‌های تحقیق و توسعه مربوط به چرخه سوخت هسته‌ای) را که به تصویب مقامات ذی‌صلاح در کشور رسیده باشد به آژانس تحویل دهد.

بخش دوم

کشور باید تمام تلاش قابل قبول خود را برای ارائه اطلاعات زیر به آژانس به کار بندد:

• شرح کلی و اطلاعات مشخص کننده مکان انجام آن دسته از فعالیت‌های تحقیق و توسعه مربوط به چرخه سوخت هسته‌ای که در آنها از مواد هسته‌ای استفاده نمی‌شود و به طور مشخص با فعالیت‌های غنی سازی، بازفرابری سوخت هسته‌ای یا فرابری پسماند سطح متوسط یا سطح بالا که حاوی پلوتونیوم، اورانیوم بسیار غنی شده یا اورانیوم ۲۳۳ ارتباط دارند، و در هر جایی از کشورانجام می شوند اما مسئولان کشورآن فعالیت‌ها را تامین هزینه نکرده اند، مجوز خاصی ندارند، کنترل نشده اند یا دولت آن را انجام نداده است. (واژه «فرابری» پسماند سطح متوسط یا سطح بالا در این بند شامل تعویض ظرف نگهداری پسماند یا تغییر حالت آن بدون تفکیک عناصر برای ذخیره سازی یا دفع نیست.)

• شرحی کلی از فعالیت‌ها و مشخصات شخص یا مرجع مسوول انجام چنین فعالیت‌هایی در مکان‌های مشخص‌شده از سوی آژانس خارج از سایتی که آژانس فعالیت آن مکان را مربوط به فعالیت‌های آن سایت تلقی کند. ارائه چنین اطلاعاتی منوط به درخواست مشخص از جانب آژانس است و باید با مشورت با آژانس و شیوه‌ای به موقع ارائه شود.
• به محض درخواست از طرف آژانس، کشور باید در مورد هرگونه اطلاعاتی که مطابق این ماده ارائه کرده تا آنجا که به اهداف پادمان مربوط است، توضیحات لازم را در اختیار آژانس قرار دهد.

ماده سوم

• کشورباید اطلاعات مشخص شده در بندهای «۱» و «۳» و «۴» و «۵» از «بخش اولِ ماده دوم» و قسمتِ «الفِ» بند « ۶» از «بخش اولِ ماده دوم» و نیز بندهای «۷» و «۱۰» از «بخشِ اول و بندِ اولِ بخش دومِ ماده دوم» را ظرف مدت ۱۸۰ روز از تاریخ اجرای این پروتکل در اختیار آژانس قرار دهد.
• کشور باید تا ۱۵ ماه مه هر سال، اطلاعات به روز شده در بند بالا را برای دوره مربوط به سال میلادی قبلی به آژانس ارائه کند. اگر تغییری در اطلاعاتی که قبلاً ارائه شده رخ نداده است، کشور باید این نکته را بیان کند.
• کشور باید تا ۱۵ ماه مه هر سال، اطلاعات تعیین شده در قسمت های «ب» و «ج» بند «۶» از «قسمت اولِ ماده دوم» را برای دوره مربوط به سال میلادی قبلی به آژانس ارائه کند.
• کشور باید اطلاعات تعیین شده در «قسمت دومِ» بند «۹» از «بخش اولِ ماده دوم» را بر مبنای سه ماهه در اختیار آژانس قرار دهد. این اطلاعات باید ظرف مدت ۶۰ روز بعد از پایان هر سه ماه ارائه شود.
• کشور باید اطلاعات تعیین شده در بند «۸» از «بخش اولِ ماده دوم» را ۱۸۰ روز قبل از انجام «فراوری بعدی» و اطلاعات مربوط به تغییر مکان انجام شده در سال میلادی قبلی را تا ۱۵ ماه مه هر سال در اختیار آژانس قرار دهد.
• کشور و آژانس باید در مورد زمان بندی و تناوب ارائه اطلاعات تعیین شده دربند «۲» از «بخشِ اول ماده دوم» ماده توافق کنند.
• کشور باید اطلاعات یاد شده در قسمتِ « دوم» از بند «۹» از «بخش اولِ ماده دوم» راظرف مدت ۶۰ روز پس از درخواست آژانس به آژانس ارائه کند.

فصل سوم:دسترسی های تکمیلی

ماده چهارم

موارد زیر در ارتباط با اجرای دسترسی های تکمیلی مطابق ماده ۵ این پروتکل اعمال خواهد شد:

الف) آژانس نباید به طور مکانیکی یا سیستماتیک درصدد بررسی اطلاعات یاد شده در ماده دوم از این پروتکل باشد؛ اگرچه آژانس حق دسترسی به مکان‌های زیر را دارد:

• کلیه مکان‌های مندرج در قسمت «اول» یا «دومِ» بندِ «الف» از ماده «۵»به صورت انتخابی به منظور اطمینان از عدم وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های اظهار نشده؛
• کلیه مکان‌های مندرج در ماده ۵-ب یا ج جهت پاسخ به سوال ها در رابطه با درستی و کامل بودن اطلاعات ارائه شده طبق ماده ۲ یا جهت حل تناقض مربوط به آن اطلاعات؛
• تمامی مکان‌های مندرج در ماده ۵-الف-۳ تاحدودی که در رابطه با اهداف پادمان برای آژانس لازم باشد تا اظهارنامه کشور را در مورد وضعیت پیاده سازی موسسه یا موسسات متفرقه که مواد هسته‌ای در آن‌ها به طور معمولی مصرف می‌شود تایید کند.

ب)

• غیر از مورد گفته شده در بند زیر ، آژانس باید حداقل ۲۴ ساعت قبل، قصد دسترسی خود را به کشور اعلام کند.
• درصورت درخواست آژانس برای دسترسی به هر قسمت از یک سایت که این بازرسی توأم با بازدید برای بررسی اطلاعات طراحی یا بازرسی های معمول یا ویژه از آن سایت باشد، حد اقل دو ساعت قبل از زمان دسترسی باید اطلاع دهد، اما در مواقع اضطراری ،‌این مدت می تواند کمتر از دو ساعت باشد.

ج) اطلاع قبلی باید کتبی بوده و دلایل درخواست دسترسی و فعالیت‌های مورد نظر بازرسان که در حین این دسترسی انجام خواهند داد را باید مشخص کند.

د) در صورت بروز هر سوال یا تناقضی، آژانس باید امکان روشن کردن و کمک به تجزیه و تحلیل سوال و یا تناقض را در اختیار کشور قرار دهد. چنین امکانی باید پیش از درخواست بازرسی فراهم شود، مگر آن که آژانس تشخیص دهد که تاخیر در بازرسی، سبب آسیب به هدف انجام دسترسی خواهد شد. در هر صورت، آژانس تا وقتی که چنین امکانی در اختیار کشور قرار نگرفته، نباید دست به هیچ گونه نتیجه گیری درباره سوال یا تناقض بزند.

ه) بازرسی فقط باید طی ساعات عادی اداری انجام پذیرد.مگر آن که طور دیگری در این باره توافق شده باشد .

و) نمایندگان کشور حق همراهی بازرسان آژانس در هنگام دسترسی را دارند؛ مشروط بر آن که بازرسان بدین طریق دچار تاخیر نشده و یا این موضوع مانعی در انجام وظایفشان نشود.

ماده پنجم

کشور باید دسترسی به مکان‌های زیر را برای آژانس فراهم آورد:

الف)

• هر قسمتی از یک سایت
• هر مکانی که کشور مطابق بند های«۵» تا «۸» از «بخش اولِ مادِ دوم» معرفی کرده باشد؛
• هر موسسه از کار انداخته شده یا مکان برچیده شده ؛ خارج از مؤسساتی که معمولا مواد هسته‌ای در آن‌ها مصرف می شده است.

ب) هر مکان معرفی شده از سوی کشور مطابق بند های«۱»و«۴»و«قسمتِ دومِ بندِ۹» از «بخش اولِ ماده دوم» و «بخشِ دوم» از «ماده دوم»؛

تبصره:اگر کشورقادر به فراهم کردن چنین دسترسی نباشد، کشور باید فورا تمام تلاش معقول خود را برای براورده کردن خواسته های آژانس به کار بندد.اِعمال این تبصره برای بند «۱» از «بخش اولِ ماده دوم» مجاز نخواهد بود.

ج) هر مکان تعیین شده از سوی آژانس، غیر از مکان‌های مندرج در بندهای الف و ب فوق؛ به منظور انجام نمونه برداری محیطی؛ اگر کشور قادر به فراهم کردن چنین دسترسی نباشد، کشور باید تمام تلاش معقول خود را به منظور براورده کردن تقاضای آژانس[برای نمونه برداری] در کنار آن مکان و یا از روش های دیگر انجام دهد.

ماده ششم

هنگام اجرای ماده ۵ آژانس می تواند فعالیت‌های زیر را انجام دهد:

• برای دسترسی مطابق قسمت های «۱» یا «۳» از «بندِ الفِ ماده پنجم»: مشاهدات عینی، جمع آوری نمونه های محیطی؛ استفاده از دستگاه های آشکار ساز و اندازه گیری تشعشع؛ به کارگیری انواع مهر و موم و دیگر وسایل شناسایی و تشخیص دست کاری مطابق آیین نامه های اجرایی؛ و دیگر اقدامات لازم که امکان فنی آن‌ها به اثبات رسیده و به کارگیری آن‌ها بعد از توافق میان آژانس و کشور به تصویب شورای حکام (که از این پس «شورا» خوانده می‌شود) رسیده باشد.
• برای دسترسی مطابق قسمت«۲» از «بندِ الفِ ماده پنجم» : مشاهدات عینی، شمارش اقلام مواد هسته‌ای ؛ اندازه گیری های غیرمخرب و نمونه برداری؛ استفاده از دستگاه های آشکارساز و اندازه گیری تشعشع؛ بررسی سوابق مربوط به مقادیر، منشا و موقعیت مواد؛ جمع آوری نمونه های محیطی، و دیگر اقدامات لازم که امکان فنی آن‌ها به اثبات رسیده و به کارگیری آن‌ها بعد از توافق میان آژانس و کشور به تصویب شورا رسیده باشد.
• برای دسترسی مطابق بند«ب» از ماده «۵»: مشاهدات عینی، جمع آوری نمونه های محیطی؛ استفاده از دستگاه های آشکارسازی و اندازه گیری تشعشع؛ بررسی سوابق مربوط به پادمان تولید و حمل و دیگر اقدامات لازم که امکان فنی آن‌ها به اثبات رسیده و به کارگیری آن‌ها بعد از توافق میان آژانس و کشور به تصویب شورا رسیده باشد.
• در مورد بازرسی بر اساس بند «ج» از ماده «۵» : جمع آوری نمونه های محیطی و در صورتی که نتایج آن سبب حل موضوع یا تناقض در مکان مشخص شده، از سوی آژانس طبق بند «ج» ماده «۵» نشود، استفاده از مشاهدات عینی، دستگاه های آشکارساز و اندازه گیری تشعشع و در صورت توافق میان کشور و آژانس، انجام دیگر اقدامات لازم در آن مکان.

ماده هفتم

• براساس درخواست کشور، آژانس و کشور باید به منظور جلوگیری از انتشار اطلاعات حساس مربوط به اشاعه هسته‌ای، رعایت مقررات ایمنی ، حفظ اطلاعات مادی، معنوی و بازرگانی حساس، ترتیباتی را برای دسترسی سازمان یافته مطابق این پروتکل اتخاد کنند. چنین ترتیباتی نباید سبب بازداری آژانس از انجام فعالیت‌های لازم برای حصول اطمینان کافی از عدم وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های اظهار نشده درمکان مورد نظر و از جمله روشن کردن موضوع مربوط به صحیح و کامل بودن اطلاعات یاد شده در ماده ۲ یا تناقض مربوط به آن اطلاعات شوند.
• کشور، هنگام ارائه اطلاعات یاد شده در ماده ۲، می تواند آژانس را از لزوم برقراری دسترسی کنترل شده برای قسمت هایی از یک سایت یا مکان آگاه کند.
• تا زمان به اجرا درآمدن هرگونه آیین نامه اجرایی لازم، کشور می تواند مطابق مفاد بند یم این ماده (بالا) به بازرسی برنامه ریزی شده، دسترسی داشته باشد.

ماده هشتم

هیچ یک از مفاد این پروتکل نباید موجب شود که کشور مکان‌هایی را که مواد «۵» و «۹» به آن‌ها اشاره می کند و یا مورد درخواست آژانس برای فعالیت‌های بازرسی است را در دسترس آژانس قرار ندهد .آژانس باید بی درنگ برای انجام درخواستش به هر تلاش معقولی دست بزند.

ماده نهم

کشور باید برای آژانس امکان دسترسی به مکان‌های تعیین شده از جانب آژانس را برای انجام نمونه برداری گسترده محیطی مهیا کند؛ در صورتی که کشور قادر به فراهم کردن چنین دسترسی نباشد، باید تمام تلاش منطقی خود را برای قانع کردن آژانس در مکان‌های جایگزین انجام دهد. تا زمانی که استفاده از نمونه برداری گسترده محیطی و آیین نامه های اجرایی مربوطه از سوی شورا و مشورت های بعدی میان آژانس و کشور به تصویب نرسیده است، آژانس نباید در پی دسترسی این چنینی باشد.

ماده دهم

آژانس باید کشور را از موارد زیر مطلع سازد:

• اقدامات انجام گرفته آژانس مطابق این پروتکل، شامل موارد مربوط به هر گونه سوال یا تناقض که آژانس به اطلاع کشور رسانده، ظرف ۶۰ روز پس از انجام فعالیت‌های آژانس.
• نتایج فعالیت‌های مربوط به هرگونه سوال یا تناقض هایی که آژانس به اطلاع کشور رسانده، در اسرع وقت و در هر حال ظرف ۳۰ روز پس از تعیین نتایج از سوی آژانس.
• نتیجه گیری های آژانس از فعالیت‌های خود مطابق این پروتکل. این نتیجه گیری ها باید به طور سالانه ارائه شود.

فصل چهارم:تعیین بازرسان آژانس

ماده یازدهم

الف)

• دبیر کل باید [مشخصات] هر ماموری ازآژانس که به عنوان بازرس پادمان از سوی شورا تایید می‌شود، به اطلاع کشور برساند. چنانچه کشور ظرف سه ماه پس از دریافت تاییدیه شورا، عدم پذیرش خود را در مورد چنین ماموری به عنوان یک بازرس به اطلاع دبیرکل نرساند، بازرس اعلام شده به کشور برای کشور معتبر تلقی خواهد شد.
• چنانچه دبیرکل در پاسخ به درخواست کشور و یا طبق نظر خودش مأموریت هر فردی را برای کشور سلب کند، باید فوراً کشور را مطلع کند.

ب) هفت روز پس از تاریخ ارسال اطلاعیه مذکور در بند الف بالا ،با پست سفارشی از سوی آژانس به کشور، چنین تلقی خواهد شد که کشور اطلاعیه را دریافت کرده است.

فصل پنجم:روادید

ماده دوازدهم

کشور باید ظرف یک ماه از تاریخ دریافت درخواست آژانس در این مورد، روادید مناسب دارای اجازه ورود و خروج مکرر و یا روادید عبور موقت را، در صورت لزوم، در اختیار بازرس تایید شده و نامبرده در نامه درخواست قرار دهد تا آن بازرس بتواند به منظور انجام وظایف خود وارد قلمروی کشور شده و در آنجا بماند. هرگونه روادید مورد در خواست باید حداقل دارای اعتبار یک ساله باشد و در صورت لزوم برای مدت انتصاب بازرس مورد نظر در کشور،تمدید شود.

فصل ششم:آیین نامه های اجرایی

ماده سیزدهم

• در مواردی که کشور یا آژانس تشخیص دهند که لازم است چگونگی اجرای اقدامات وضع شده در این پروتکل به وسیله آیین نامه های اجرایی مشخص شود، کشور و آژانس باید ظرف مدت ۹۰ روز از تاریخ اجرای این پروتکل برای چنین آیین نامه‌ای به توافق برسند، یا در مواردی که تشخیص لزوم چنین آیین نامه های اجرایی پس از تاریخ اجرای این پروتکل انجام شده باشد، ظرف ۹۰ روز از تاریخ چنین تشخیصی، درباره این گونه آیین نامه های اجرایی به توافق برسند.
• تا زمان به اجرا درآمدن هرگونه آیین نامه اجرایی لازم، آژانس حق انجام اقدامات وضع شده در این پروتکل را دارا است.

فصل هفتم:سیستم های ارتباطی

ماده چهاردهم

• کشور باید امکان ارتباطات آزاد از سوی آژانس برای اهداف رسمی میان بازرسان آژانس در کشور و دفتر مرکزی آژانس و یا دفاتر منطقه ای، شامل انتقال اطلاعات حاصل از اطلاعات نظارتی یا وسایل اندازه گیری از مکان‌های مربوط به وسیله انواع مهر و موم را مجاز کرده و حفاظت کند. آژانس از طریق مشورت با کشور باید از حق استفاده از سیستم های موجود برای ارتباط مستقیم بین‌المللی شامل سیستم های ماهواره ای و دیگر روش های موجود مخابراتی که در کشور مورد استفاده نیست، را دارا باشد. به درخواست کشور یا آژانس،باید جزییات اجرای این بند در رابطه با انتقال اطلاعات حاصل از بازرسی یا دستگاه های نظارتی با حضور و یا در غیاب بازرسان به وسیله انواع مهر و موم در آیین نامه های اجرایی مشخص شود.
• در هنگام ارتباط و ارسال اطلاعات بر طبق بند فوق باید توجه کافی به حفاظت از اطلاعات تجاری و یا اطلاعات طراحی که کشورآن‌ها را را دارای حساسیت ویژه ای تلقی کند، وجود داشته باشد.

فصل هشتم:حفاظت از اطلاعات محرمانه

ماده پانزدهم

• آژانس باید برای اطمینان از حفاظت موثر در برابر افشای اسرار بازرگانی، تکنولوژیکی و صنعتی و اطلاعات محرمانه دیگر از جمله اطلاعاتی که در حین اجرای این پروتکل از آن مطلع می‌شود ، نظام دقیقی را اتخاذ کند.
• نظام یاد شده در بند فوق باید علاوه بر سایر مقررات،مقرراتی راجع به مواد زیررا نیز دربر داشته باشد:

1. اصول کلی و معیارهای مربوط به انتقال اطلاعات محرمانه؛
2. شرایط استخدام کارکنان در رابطه با حفاظت از اطلاعات محرمانه؛
3. دستورالعمل هایی برای مواقع نقض یا ادعای نقض قوانین مربوط به اطلاعات محرمانه؛
4. نظام یاد شده در بند یک فوق باید از سوی شورا تصویب و به طور متناوب بررسی شود.

فصل نهم:ضمایم

ماده شانزدهم

• ضمایم این پروتکل بخش لاینفکی از آن به شمار می آیند. به جز مواردی که عبارت «اصلاح ضمایم» به کار می رود ، اصطلاح «پروتکل» به صورتی که در این سند به کار رفته، به معنای پروتکل و ضمایم است.
• فهرست فعالیت‌های یاد شده در ضمیمه ۱ و فهرست تجهیزات و مواد گفته شده در ضمیمه۲، می تواند از سوی شورا و بر طبق توصیه یک گروه کاری دایمی از کارشناسان که به دستور شورا تشکیل خواهد شد، اصلاح گردد. چنین اصلاحیه ای چهار ماه پس از تاریخ تصویب آن از سوی شورا به اجر درخواهد آمد.

فصل دهم:لازم الاجرا شدن

ماده هفدهم

• این پروتکل به صورت زیر لازم الاجرا خواهد شد:

در تاریخی که آژانس اطلاعیه ای کتبی از کشور دریافت کند مبنی بر این که کشور شرایط لازم قانونی و یا ملزمات تعیین شده در قانون اساسی را برای اجرای پروتکل ایجاد کرده است. یا با امضای نمایندگان کشور و آژانس.

• کشور می تواند در هر تاریخی پیش از به اجرا درآمدن این پروتکل اظهار کند که این پروتکل را به طور موقتی یا با شرطی اجرا خواهد کرد. دبیرکل باید سریعاً تمام کشورهای عضو آژانس را از هرگونه اظهار اجرای موقت و نیز تاریخ به اجرا درآمدن این پروتکل مطلع کند.

فصل یازدهم:تعاریف

ماده هجدهم

در باره اهداف این پروتکل:

• فعالیت‌های تحقیق و توسعه مربوطه به چرخه سوخت هسته‌ای عبارت است آن دسته فعالیت‌هایی که به طور مشخص با هر نوع فرایند یا جنبه توسعه سیستم هر یک از موارد زیر ارتباط دارند:

1. تبدیل مواد هسته‌ای (تبدیل کیک زرد به اکسید اورانیوم)
2. غنی سازی مواد هسته‌ای
3. تولید سوخت هسته‌ای
4. ری اکتورها
5. موسسات بحرانی
6. بازفراوری سوخت هسته‌ای
7. فراوری پسماندهای با درجه متوسط یا بالا، شامل پلوتونیوم، اورانیوم یا اورانیوم ۲۳۳ (به غیر از بسته بندی مجدد پسماند ها و انجام عملیاتی که در آن تفکیک عناصر صورت نپذیرد به منظور ذخیره سازی و دفع آن‌ها).

اما موارد فوق شامل فعالیت‌های مربوط به تحقیقات نظری یا علوم پایه و یا تحقیق و توسعه در زمینه کاربرد رادیوایزوتوپ ها در صنعت، پزشکی، هیدرولوژیکی و کشاورزی، تاثیرات بهداشتی و محیطی و بهبود نگهداری نمی‌شود.

• سایت(یا مکان):

به معنای محل محدود شده از سوی کشوردر اطلاعات طراحی مربوط به موسسه شامل موسسه تعطیل شده و نیز در اطلاعات مربوط به موسسه متفرقه که مواد هسته‌ای در آنجا به طور معمولی استفاده می‌شود، شامل موسسه متفرقه تعطیل شده که از مواد هسته‌ای در آنجا به طور معمولی استفاده می شده، باشد (این موضوع به مکان‌های دارای سلول های داغ یا مکانی که فعالیت‌های مربوط به تبدیل، غنی سازی، ساخت سوخت یا بازفرابری انجام می شده است، محدود شود). این اصطلاح همچنین شامل تمام تاسیسات همراه موسسه یا مکان مربوط برای ارائه یا استفاده از خدمات ضروری از جمله: سلول های داغ به منظور فرابری مواد تابش دیده فاقد مواد هسته‌ای؛ تاسیسات پردازش، ذخیره سازی و دفع پسماند و ساختمآن‌های در ارتباط با اقلام خاصی که بر طبق بند چهارم از بخش اول ماده دوم از سوی کشور تعیین شده اند، می‌شود.

• موسسه از کار انداخته شده یا موسسه متفرقه برچیده شده:

به معنای تاسیسات یا مکانی است که ساختمان و تجهیزات مستقر که برای استفاده از آن ضروری اند، از آن جا برداشته شده یا طوری از کار افتاده اند که از آن محل برای ذخیره مواد استفاده نشده و دیگر نتواند به منظور جا به جایی، فرابری یا بهره برداری از مواد هسته‌ای، مورد استفاده قرار گیرد.

• موسسه تعطیل شده یا موسسه متفرقه تعطیل شده:

به معنای تاسیسات یا مکانی است که کارها در آن جا متوقف شده و مواد هسته‌ای برداشته شده، اما هنوز برچیده نشده است.

• اورانیوم با غنای بالا: اورانیومی است که حاوی ۲۰ درصد یا بیشتر از ایزوتوپ اورانیوم ۲۳۵ باشد.
• نمونه برداری خاص محیط: به معنای جمع آوری نمونه های محیطی ( هوا، آب، گیاهان، خاک و مالشی) در داخل و مجاورت مکان تعیین شده از سوی آژانس به منظور کمک به آژانس برای نتیجه گیری در مورد فقدان مواد هسته‌ای یا فعالیت‌های هسته‌ای اظهار نشده در آن مکان است. ز) نمونه برداری گسترده محیطی: به معنای جمع آوری نمونه های محیطی (هوا، آب، گیاهان، خاک و مالشی) در مجموعه ای از مکان‌های تعیین شده از سوی آژانس به منظور کمک به آژانس برای نتیجه گیری در مورد فقدان مواد هسته‌ای یا فعالیت‌های هسته‌ای اظهار نشده در آن ناحیه
• مواد هسته‌ای: به معنای هرگونه چشمه یا مواد شکاف پذیر و ویژه بر طبق تعریف ماده ۲۰ از اساسنامه آژانس است. اصطلاح چشمه نباید به کانی ها یا رسوبات کانی ها اطلاق شود.

پس از به اجرا درآمدن این پروتکل، هرگونه تصمیمی ازسوی شورا در مورد ماده ۲۰ اساسنامه آژانس که موردی را به مواد تعیین شده به عنوان مواد چشمه یا مواد شکافت پذیر و ویژه بیفزاید، تنها پس از پذیرش از سوی کشور معتبر خواهد بود.

• موسسه دارای معانی زیر است:

1. ری اکتور، موسسه بحرانی، کارخانه تبدیل، کارخانه ساخت، کارخانه بازفرابری، کارخانه تفکیک ایزوتوپ یا تاسیسات منفرد ذخیره سازی
2. یا هر مکانی که مواد هسته‌ای در آنجا به مقادیر بیش از یک کیلوگرم موثر به طور معمولی مصرف می‌شود.

• موسسه متفرقه : به معنای هرگونه تاسیسات یا مکانی که موسسه نبوده و مواد هسته‌ای در آنجا به مقادیر یک کیلوگرم موثر یا کمتر به طور معمولی مصرف می‌شود.

منابع

^{[۱] [۲]}

1. http://www.mashreghnews.ir/fa/news/257008/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D8%AA%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84
2. http://www.shana.ir/fa/newsagency/2282/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%86%D8%B9-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AA%D9%85-1740-%D9%85%D8%AA%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-