مسعود سعد سلمان (قصاید)/به نظم و نثر کسی را گر افتخار سزاست

by مسعود سعد سلمان

	به نظم و نثر کسی را گر افتخار سزاست			مرا سزاست که امروز نظم و نثر مراست
	به هیچ وقت مرا نظم و نثر کم نشود			که نظم و نثرم در است و طبع من دریاست
	به لطف آ ب روان است طبع من لیکن			به گاه قوت و کثرت چو آتش است و هواست
	اگر چه همچو گیا نزد هر کسی خوارم			وگرچه همچو صدف غرق گشته تن بی‌کاست،
	عجب مدار زمن نظم خوب و نثر بدیع			نه لل از صدف است و نه انگبین ز گیاست؟
	به نزد خصمان گر فضل من نهان باشد			زیان ندارد، نزدیک عاقلان پیداست
	شگفت نیست اگر شعر من نمی‌دانند			که طبع ایشان پست است و شعر من والاست
	به چشم جد و حقیقت مرا نمی‌بینند؟			که نزد عقل مرا رتبت و شرف به کجاست؟
	اگر چه چشمه‌ی خورشید روشن است و بلند			چگونه بیند آن کش دو چشم نابیناست؟
	به هیچ وجه گناهی دگر نمی‌دانند			جز آن که ما را زین شهر مولد و منشاست
	اگر برایشان سحر حلال بر خوانم			جز این نگویند آخر که کودک و برناست
	ز کودکی و ز پیری چه عار و فخر آید			چنین نگوید آن کس که عاقل و داناست
	هزار پیر شناسم که منکر و گبر است			هزار کودک دانم که زاهد الزهداست
	اگر عمید نیم یا عمیدزاده نیم			ستوده نسبت و اصلم ز دوده‌ی فضلاست
	اگر به زهد بنازد کسی روا باشد			ور افتخار کند فاضلی به فضل سزاست
	به اصل تنها کس را مفاخرت نرسد			که نسبت همه از آدم است و از حواست
	مرا به نیستی ای سیدی چه طعنه زنی			چو هست دانشم، از زر و سیم نیست رواست
	خطاست گویی در نیستی سخا کردن			ملامت تو چه سودم کند که طبع، سخاست
	به بخل و جود کم و بیش کی شود روزی			خطا گرفتن بر من بدین طریق خطاست
	اگر به نیک و بد من میان ببندد خلق			جز آن نباشد بر من که از خدای قضاست
	ز بس بلا که بدیدم چنان شدم به مثل			که گر سعادت بینم گمان برم که بلاست
	تو حال و قصه‌ی من دان که حال و قصه‌ی من			بسی شگفت‌تر از حال وامق و عذراست
	اگرچه بر سرم آتش ببارد از گردون			ز حال خود نشوم، اعتقاد دارم راست
	گهر بر آن کس پاشم که در خور گهر است			ثنا مر او را گویم که او سزای ثناست
	امیر غازی محمود سیف دولت و دین			که پادشاه بزرگ است و خسرو والاست
	خجسته نامش بر شعرهای نادر من			چو مهر بر درم است و چو نقش بر دیباست
	بدین قصیده که گفتم من اقتدا کردم			به اوستاد لبیبی که سیدالشعراست
	بر آن طریق بنا کردم این قصیده که گفت:			« سخن که نظم دهند آن درست باید وراست»
	قصیده خرد ولیکن به قدر و فضل بزرگ			به لفظ موجز و معنیش باز مستوفاست
	هر آن که داند داند یقین که هر بیتی			از این قصیده‌ی من یک قصیده‌ی غراست
	چنین قصیده ز مسعود سعد سلمان خواه			چنین قصاید مسعود سعد سلمان راست