کلیات سعدی/بوستان/باب اول/گرت خویش دشمن شود دوستدار

by سعدی

	گرت خویش دشمن شود دوستدار			ز تلبیسش ایمن مشو زینهار
	که گردد درونش بکین تو ریش			چو یاد آیدش مهر پیوند خویش
	بد اندیش را لفظ شیرین مبین			که ممکن بود زهر در انگبین
	کسی جان از آسیب دشمن ببرد			که مر دوستان را بدشمن شمرد
	نگه دارد آن شوخ در کیسه در			که بیند همه خلق را کیسه بر

* * *

	سپاهی که عاصی شود در[۱] امیر			ورا تا توانی بخدمت مگیر
	ندانست سالار خود را سپاس			ترا هم ندارد، ز غدرش هراس[۲]
	بسوگند و عهد استوارش مدار			نگهبان پنهان برو بر گمار
	نو آموز را ریسمان کن دراز			نه بگسل که دیگر نبینیش باز

* * *

	چو اقلیم دشمن بجنگ و حصار			گرفتی بزندانیانش سپار
	که بندی چو دندان بخون در برد			ز حلقوم بیدادگر خون خورد

* * *

	چو برکندی از چنگ دشمن دیار			رعیت بسامانتر از وی بدار
	که گر باز کوبد دَر کارزار			برآرند عام از دماغش دمار
	و گر شهریانرا رسانی گزند			در شهر بر روی دشمن مبند
	مگو دشمن تیغزن بر درست			که انباز دشمن بشهر اندرست

* * *

---

1. با.
2. نداند ز روی قیاس.