| | | | | | |
|
سه روز آن ماه در چه بود تا شب |
|
چو ماه نخشب اندر چاه نخشب |
|
|
چو چارم روز ازین فیروزهخرگاه |
|
برآمد یوسف شب رفته در چاه |
|
|
ز مدین کاروانی رختبسته |
|
به عزم مصر با بخت خجسته |
|
|
ز راه افتاده دور، آنجا فتادند |
|
پی آسودگی محمل گشادند |
|
|
به گرد چاه منزلگاه کردند |
|
به قصد آب، رو در چاه کردند |
|
|
نخست آمد سعادتمند مردی |
|
به سوی آب حیوان رهنوردی |
|
|
به تاریکی چاه آن خضر سیما |
|
فرو آویخت دلو آب پیما |
|
|
به یوسف گفت جبریل امین، خیز! |
|
زلال رحمتی بر تشنگان ریز! |
|
|
ز رویت پرتوی بر عالم افکن! |
|
جهان را از سر نو ساز روشن! |
|
|
روان، یوسف ز روی سنگ برجست |
|
چو آب چشمه و در دلو بنشست |
|
|
کشید آن دلو را مرد توانا |
|
به قدر دلو و وزن آب، دانا |
|
|
بگفت امروز دلو ما گران است |
|
یقین چیزی بجز آب اندر آنست |
|
|
چو آن ماه جهانآرا برآمد |
|
ز جانش بانگ «یا بشری» برآمد |
|
|
«بشارت! کز چنین تاریک چاهی |
|
برآمد بس جهانافروز ماهی» |
|
|
در آن صحرا گلی بشکفت او را |
|
ولی از دیگران بنهفت او را |
|
|
نهانی جانب منزلگهاش برد |
|
به یاران خودش پوشیده بسپرد |
|
|
بلی چون نیکبختی گنج یابد |
|
اگر پنهان ندارد رنج یابد |
|
|
حسودان هم در آن نزدیک بودند |
|
ز حال او تفحص مینمودند |
|
|
همی بردند دایم انتظارش |
|
که تا خود چون شود انجام کارش |
|
|
ز حال کاروان آگاه گشتند |
|
خبرجویان به گرد چاه گشتند |
|
|
نهان، کردند یوسف را ندایی |
|
برون نامد ز چاه الا صدایی |
|
|
به سوی کاروان کردند آهنگ |
|
که تا آرند یوسف را فراچنگ |
|
|
پس از جهد تمام و جد بسیار |
|
میان کاروان آمد پدیدار |
|
|
گرفتندش که: «ما را بنده است این |
|
سر از طوق وفا تابنده است این |
|
|
به کار خدمت آمد سستپیوند |
|
ره بگریختن گیرد به هر چند |
|
|
در اصلاحاش ازین پس مینکوشیم |
|
به هر قیمت که باشد میفروشیم» |
|
|
جوانمردی که از چه برکشیدش |
|
به اندک قیمتی ز ایشان خریدش |
|
|
به مالک بود مشهور آن جوانمرد |
|
به فلسی چند مملوک خودش کرد |
|
|
وز آن پس کاروان محمل ببستند |
|
به قصد مصر در محمل نشستند |
|
|
چو مالک را برون از دسترنجی |
|
فروشد پا از آن سودا به گنجی |
|
|
به بویش جان همی پرورد و میرفت |
|
دو منزل را یکی میکرد و میرفت |
|
|
به مصر آمد چو نزدیک از ره دور |
|
میان مصریان شد قصه مشهور |
|
|
که: آمد مالک اینک از سفر باز |
|
به عبرانی غلامی گشته دمساز |
|
|
بر اوج نیکویی تابندهماهی |
|
به ملک دلبری فرخندهشاهی |
|
|
عزیز آنگه ز مالک شد طلبکار |
|
کهش آرد تا در شاه جهاندار |
|
|
بگفتا: «ز آمدن فکری نداریم |
|
ولی از لطف تو امیدواریم، |
|
|
که ما را این زمان معذور داری |
|
به آسایش درین منزل گذاری |
|
|
بود روزی سه چار آسوده گردیم |
|
که از رنج سفر بیخواب و خوردیم |
|
|
غبار از روی و چرک از تن بشوییم |
|
تن پاکیزه سوی شاه پوییم» |
|
|
عزیز مصر چون این نکته بشنید |
|
به خدمتگاری شه بازگردید |
|
|
به شاه از حسن یوسف شمهای گفت |
|
به غیرت ساخت جان شاه را جفت |
|
|
اشارت کرد کز خوبان هزاران |
|
به دارالملک خوبی شهریاران |
|
|
همه زرین کله بنهاده بر سر |
|
همه زرکش قبا پوشیده در بر، |
|
|
چو گل از گلشن خوبی بچینند |
|
ز گلرویان مصری برگزینند |
|
|
که چون آرند یوسف را به بازار |
|
کنندش عرض بر چشم خریدار، |
|
|
کشند اینان بدین شکل و شمایل |
|
به دعوی داریاش صف در مقابل |
|
|
شود گر خود بود مهر جهانگرد |
|
ازین آتشرخان بازار او سرد |
|
|
به چارم روز موعد، یوسف خور |
|
چو زد از ساحل نیل فلک سر |
|
|
به حکم مالک، آن خورشید تابان |
|
به سوی نیل حالی شد شتابان |
|
|
قبای نیلگون بسته به تعجیل |
|
چو سیمین سروی آمد بر لب نیل |
|
|
به جای نیل، من بودی ، چه بودی؟ |
|
ز پابوسش من آسودی، چه بودی؟ |
|
|
چو گرد از روی و چرک از تن فروشست |
|
چو سروی از کنار نیل بررست |
|
|
ز مفرش دار مالک پیرهن خواست |
|
به جلباب سمن، گل را بیاراست |
|
|
کشید آنگه به بر دیبای زرکش |
|
به چندین نقشهای خوش منقش |
|
|
فرو آویخت زلفین دلاویز |
|
هوای مصر راز آن شد عنبرآمیز |
|
|
بدان خوبیش در هودج نشاندند |
|
به قصد قصر شه مرکب براندند |
|
|
نمود از قصر بیرون تختگاهی |
|
که شاه آنجا کشیدی رخت، گاهی |
|
|
به پیشش خیل خوبان صف کشیده |
|
پی دیدار یوسف آرمیده |
|
|
قضا را بود ابری تیره آن روز |
|
گرفته آفتاب عالمافروز |
|
|
چو یوسف برج هودج را بپرداخت |
|
چو خور بر چشم مردم پرتو انداخت |
|
|
گمان ناظران را، کفتاب است! |
|
که طالع گشته از نیلی سحاب است |
|
|
ز حیرت کفزنان اهل نظاره |
|
فغان برداشتند از هر کناره |
|
|
بتان مصر سردرپیش ماندند |
|
ز لوحش حرف نسخ خویش خواندند |
|
|
بلی، هر جا شود مهر آشکارا، |
|
سها را جز نهان بودن چه یارا؟ |
|