برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۴۲

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۳۰

خان قاجار را که در دربار منصب دواتداری داشت با سپاهیانی بموصل و جزیره و عماریه فرستاد و ایشان با کردان جنگیدند و فتح کردند. در همان سال مرتضی‌قلی‌پاشا بیگلربیگی دیاربکر که خواستار وزارت بود دراندک زمانی سپاهی از دیاربکر و کفه و مرعش و آبلستان و آناطولی و قرامان گرد آورد و بیاری حکمران وان رفت و خلیل پاشا بیگلربیگی ارزن‌الروم هم باو پیوست و با پنجاه هزار تن به خاک ایران تاختد. شاه صفی هم طهماسبقلی خان قاجار بیگلربیگی را با چندتن دیگر به وان فرستاد و درین جنگ هم فیروز شدند.

در ۱۰۵۷ شاه عباس دوم مرتضی قلی خان قاجار پسر مهرابخان را که حکمران مرو و مشهد بود سپهسالاری داد.

در ۱۰۵۸که شاه عباس دوم آهنگ زیارت مشهد کرده بود که بتسخیر قندهار برود مرتضی قلی خان قاجار سپهسالار خود را پیشاپیش بقندهار روانه کرد.

در ۱۰۶۰ مرتضی قلی خان قاجار سپهالار را شاه عباس دوم منصب قورچی‌باشی داد.

در ۱۰۷۵ گدا علی خان پسر دیگر مهرابخان قاجار که حکمرانی دورق را داشت درگذشت.

در ۱۱۱۴ که گرگین خان پادشاه گرجستان بر شاه سلطان حسین صفوی شوریده بود وی کلبعلی خان قاجار را که حکمران گنجه بود با لشکری بجنگ وی فرستاد و کلبعلی خان او را شکست داد و بار دیگر تفلیس را گرفت.

در ۱۱۲۴ که افغانها بر ایران مستولی شده بودند بزرگان دربار صفویه که همان امرای قزلباش باشند صلاح در آن دیدند که طهماسب میرزا پسر مهتر شاه سلطان حسین و ولیعهد ایران را از اصفهان که بدست افغانها افتاده بود بیرون ببرند تا آسیبی باو نرسد و تاج و تخت ایران سرپرستی داشته باشد و طهماسب میرزا را با هشت تن از سرکردگان قاجار از اصفهان بقزوین فرستادند.

افغانها سرانجام بر ایران کاملا مسلط شدند و سرکردهٔ ایشان محمود بن میرویس در ۱۱ محرم ۱۱۳۵ شاه سلطان حسین را خلع کرد و خود را پادشاه ایران خواند و سرانجام اشرف بن عبدالله افغان که در ۲ شعبان ۱۱۳۷ پس از کشته شدن محمود جانشین او شده بود این پادشاه صفوی را در ۱۱۴۱ کشت.

ظاهراً تاریخن ویسان در ضبط این تاریخها بخطا رفته‌اند زیراکه در اصفهان نزد آقای روانبد رییس سابق اداره باستان شناسی آنجا نسخهٔ خطی از زدالمعاد مجلسی دیدم که مالک آن در همان اوقات پشت آن بخط خود یادداشتهایی کرده است و از آن جمله تاریخ جلوس اشرف و مرگ او و مرگ شاه سلطان حسین را نوشته است که عیناً نقل می‌کنم:

«بتاریخ یوم‌الاحد هشتم شهر شعبان‌المعظم مطابق ۱۱۳۷ که سی و دو روز از نوروز