برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۲۹۳

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۲۵۳

یگانه نتیجهٔ محسوسی که ازین جنگها تا ۱۲۲۰ برای ایران گرفته شد همان کشته شدن ژنرال پرنس تسیتسیانف بخدعه بودکه پیش ازین بدان اشاره شده است.

پس ازکشته شدن تسیتسیانف واقعهٔ دیگری که رخ داد این بودکه گلاسنوپ[۱] که فرمانده عدهٔ دیگر از سپاهیان روسیه بود شهر دربند را محاصره کرد و پس از جنگی که با علی‌خان فرمانده لشکریان ایران کرد آن شهر را گرفت. گرفتن دربند بسیار بزیان ایران تمام شد، زیراکه این شهر نه تنها حکم دروازهٔ دریای خزر را دارد بلکه سواحل مرتفع دربند کاملا بنواحی آذربایجان و مقان مشرف اشت و در استیلای بر این نواحی این شهر را در عملیات نظامی اهمیت بسیار می‌بخشد.

سیاست ایران در برابر این حوادث

در سراسر این جنگها تا این زمان دولت ایران برای مقابله با روسها تنها بنیروهایی که در قفقاز داشت قناعت میکرد و سرکردگان و اشراف مسلمان این نواحی را تحریک میکرد که با نیروهای خود و گاهی هم با پول خود با روسها بجنگند و فقط از اختلافهای نژادی و دینی بهره‌مند میشد و از نواحی دیگر ایران نیرویی بیاری ایشان نمیرفت. اما چون کار سخت شد عباس میرزای نایب‌السلطنه مجبور شده بود با بیست هزارتن از تبریز رهسپار شود و از رود ارس بگذرد ولی او هم از عهده برابری برنیامد و در بیشتر از جنگها شکست میخورد و دامنهٔ این جنگها تا سال ۱۲۲۸ کشید و زدوخوردهای بزرگ وکوچک در نواحی مختلف ماوراء ارس روی داد. در سراسر این دوره دایما دربار طهران تجهیزاتی میکرد و نیروهایی بنواحی مختلف قفقاز میفرستاد و جنگهایی این‌سر و آنسر درمیگرفت، اما عموماً نتیجه بزیان ایران بود.

با این همه فتحعلی شاه غروری داشت و مطمئن بود حتماً بر روسها غالب میشود و بهمین‌جهة خطای جبران ناپذیری کرد و هر زمان که از جانب روسها درخواست صلح میکردند وی نمیپذیرفت و بواسطه بی‌اطلاعی از اوضاع عمومی جهان و کارهای سیاسی و نظامی آن عصر گاهی جوابهای سخت و درشت میداد، چنانکه پس از فتوحات ناپلئون در سال ۱۲۲۰ (۱۸۰۶) که دولت روسیه میخواست از جانب ایران آسوده شود و بکارهای خود در اروپا بپردازد در ۲۵ ذی‌القعدهٔ ۱۲۲۰ (۱۴ فوریه ۱۸۰۶) ایستیفانف[۲] نام را بسفارت بطهران فرستاد و درخواست صلح کرد. دربار ایران باین پیشنهاد اعتنایی نکرد یعنی جواب رد و قبول نداد و درین کار دست نمایندگان ناپلئون در دربار طهران داخل بود. این سفیر پس از دوماه و یک روز اقامت بیهوده در طهران در ۲۶ محرم ۱۲۲۱ (۱۶ آوریل ۱۸۰۶) بازگشت


  1. Glasénop
  2. Istifanof