برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۲۹۲

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۲۵۲

راستی در سلیمانیه در شش فرسنگی طهران پای اسب لنگ شده و اینکه دیر رسیده برای آنست که مدتی در آنجا مانده است.

عجیب تر ازین واقعه تفصیل کشته شدن ژنرال تسیتسیانف فرمانده ارتش روسیه است که سرش را بدین‌گونه بطهران آوردند. در زمانیکه ژنرال مزبور بشهر باکو نزدیک میشد زمستان بسیار سختی پیش آمده بود و برف و باران بشدت میامد و عدهٔ بسیار از چهارپایانی که در لشکر او بودند و توپخانهٔ او را میبردند از سرما تلف شدند و خوراک افراد و چهارپایان از شدت سرما کم شد و نمیرسید و بسیار نگران بود که چه بکند. درین موقع مصطفی قلی خان شروانی و حسینقلی خان قاجار که مامور دفاع باکو بودند گرفتار همان سرمای سخت و همان دشواری‌ها شده بودند و سرانجام حسینقلی خان و تسیتسیانف قرار گذاشتند در بیرون شهر با یکدیگر ملاقات کنند و قراری در متارکهٔ جنگ بگذارند.

حسینقلی خان وقتی که قرار این ملاقات را گذاشت نقشهٔ خاینانه‌ای کشید و چون قرار بود تنها با سه تن از همراهان خود بملاقات برود ابراهیم خان عم زاده خود را هم همراه برداشت و چون از شهر بیرون آمدند و بیکدیگر رسیدند و نشستند و بنای گفتگو را گذاشتند ژنرال روسی مطمئن بود که خطری متوجه او نیست. ابراهیم خان پشت سر او نشته بود و در میان گفتگو همینکه حسینقلی خان اشاره کرد با تفنگی که در دست داشت تیری از پشت باو زد وگلوله از سینهٔ او بیرون آمد و برو درافتاد و همراهان او را هم از پای درآوردند و سپس سرش را چنانکه حاج میرزا محمد اخباری وعده کرده بود بریدند و با فرستادهٔ مخصوص چاپاری بطهران فرستادند و در آن روز بدانگونه وارد طهران شد.

بدین ترتیب ژنرال تسیتسیانف فرمانده کل ارتش روسیه درین جنگها در ماه ذی‌الحجهٔ ۱۲۲۰ قمری بخدعه کشته شد و ارتش وی هم چاره جز آن نداشت که بپایگاه خود برگردد.

نتیجه جنگهای نخستین تا پایان سال ۱۲۲۰

جنگهایی که در مرحلهٔ نخستین تا پایان سال ۱۲۲۰ قمری روی داد نتیجهٔ قطعی نداد. دولت روسیه چندتن از افسران کارآمد خود را بجنگ ایران فرستاده بود مانند پرنس تسیتسیانف سابق‌الذکر، کنت گوداویچ[۱] و تورماسف[۲] و کاتلیاروسکی[۳] . مرتضی‌قلی‌خان برادر آقا محمد خان که در آغاز سلطنت وی ازو رنجیده و از ایران بروسیه گریخته بود در پترزبورگ از ۱۲۱۱ در پناه دولت روسیه میزیست. در ایران معروف بود بواسطه خشمی که نسبت بدربار طهران داشت پنهانی با ارتش روسیه در قفقاز یاری میکرد.


  1. Goudovitch
  2. Tormassof
  3. Kotliarévski