نخست آنکه سلجوقیان هرگز این همه جمعیت همراه خود نداشته‌اند که بتوانند سکنهٔ همهٔ نواحی ترک نشین ایران و قفقاز و ترکیه را فراهم کنند. لشکریان پادشاهان سلجوقی سربازان مزدور مرکب از عوامل مختلف مردم آن زمان بوده‌اند و هرگز تاریخ ایران که نخستین میدان تاخت و تاز سلجوقیان بوده است نشان نداده که هیچ یک از پادشاهان سلجوقی گروه بسیاری که بتواند سکنهٔ این نواحی وسیع را تغییر دهد با خود ازین سوی ایران بدان سوی یعنی از خراسان و گرگان بنواحی غربی و شمال غربی برده باشد.
دلیل دوم اینست که ادبیات ترکی شرقی یعی ترکی جغتایی از قرن ششم پدیدار شده و این دلیلست که ترکان شرقی در حدود قرن ششم بسرزمین امروزی خود آمده‌اند ولی ادبیات ترکان غربی قدیم تر از قرن دهم نیست و این خود میرساند که در این زمان تازه بدین نواحی آمده بودند وکاملا متمدن شده و ادبیاتی پیدا کرده‌اند.
دلیل سوم اینست که بجز قاجارها بعضی دیگر از طوایف ترک هم نخست که بنامشان برمی‌خوریم در همین نواحی غربیست از آن جمله‌اند افشارها و بیاتها و بایندرها که آق‌قویونلوها از آنها بوده‌اند.
دلیل چهارم اینست که زبان ترکان شرقی با زبان ترکان غربی اختلاف دارد. ترکان شرقی امروز بدو دستهٔ بزرگ تقسیم می‌شوند که هر یک زبانی جداگانه دارند یعنی ازبکان و ترکمانان و زبان ازبک بزبان ترکمان نزدیکست. ترکان غربی نیز همین حال را دارند و بدو دستهٔ بزرگ منقسم می‌شوند که هریک زبانی دارند یعنی یک دسته ترکان ایران و قفقازند و دستهٔ دیگر ترکان عشمانی یا ترکیهٔ امروز و ترکی آذربایجانی نیز به ترکی ترکیه نزدیکست. ما می‌دانیم که سلجوقیان ترکمان بوده‌اند و زبانشان همان زبان ترکمانان امروز بوده است. اگر مردم این نواحی غربی بازماندگان سلجوقیان بوده‌اند دلیل ندارد که همان زبان سلجوقیان را نگاه نداشته باشند چنانکه ترکمانان نگاه داشته‌اند و به چه دلیل ترکمانان مشرق دریای خزر زبان خود را نگاه داشته و ترکمانانی که میگویند در مغرب آن دریا بوده‌اند زبان خود را رها کرده و زبان دیگری اختیار کرده باشند؟ از سوی دیگر می‌دانیم که زبان اقوام ترک که در آن سوی کوههای قفقاز می‌زیسته اند یعنی زبان خزرها و قبچاقها و بجناکها و بلغارها همان زبانیست که امروز تاتارهای ولگا و غازان و مردم آذربایجان شوروی و آذربایجان ایران و همهٔ ترکی زبانان کشور ما و تاتارهای کریمه و ترکان عثمانی یا ترکیه بدان سخن می رانند و این خود بزرگترین دلیلست که این ترکان غربی خود بازماندگان همان ترکان ماوراء قفقازند.
مهم‌ترین دلیل که همیشه معتبر تر از هر دلیل دیگرست نژادیست. ترکان شرقی که ترکمانان و ازبکها امروز کامل‌ترین نمونهٔ آنها هستند بنژادهای شرق اقصی یعنی چین
