برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۱۳۹

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۱۱۵

خان شیرازی صدراعظم آقا محمد خان و فتحعلی شاه بوده است زیراکه مورخ معروف زمان فتحعلی شاه عبدالرزاق بیک مفتون دنبلی در کتاب «مآثر سلطانیه» که در زمان فتحعلی شاه در ۱۲۴۱ در تبریز چاپ کرده است دربارهٔ ماموریت ژوبر در ایران چنین می نویسد:

«بیان آمدن موسی ژوبر ایلچی دولت فرانسه: در سال شهادت خاقان شهید دو نفر فرستادگان دولت فرانسه با سواد عهدنامه که میان دولتین فرانسه و ایران در سوابق ازمان مرقوم شده بود وارد طهران گردیده بود و بوضوح پیوست که دولت فرانسه درصدد افتتاح ابواب دوستی و تجدید عهد یکی جهتی برآمده اند. اما حاجی ابراهیم خان که در آن اوان وزیر ایران بود نظر بکثرت مهمات داخلی مملکت باین مطلب خارج نپرداخته بدون آنکه گذاراش[۱] را بعرض واقفان عتبهٔ اقبال رساند جوابی بآنها داده دو نفر مزبور را پس فرستاد. بعد از آن در هنگامی که اسمعیل بیک بیات بنحویکه سابقاً ذکر شد برای چارهٔ کار طایفهٔ وهابی مامور ببغداد گردید احدی نزد او آمده شرحی مبسوط بخط فرانسه اظهار و ادعای رسالت از جانب آن دولت نموده باتفاق او وارد طهران و چون مقصود معلوم نبود اولیای دولت ایران ادعای او را محض دروغ پنداشته التفاتی بحال او ننمودند. اما بعد از آنکه ناپلیون با روسیه بنای ستیز را گذاشت موسی ژوبو[۲] نام را بسفارت تعیین و روانهٔ دولت ایران ساختنه اعلام و پیغام نمود که این قاعده مسلمست دوست دشمن دشمن خواهد بود و دشمن دشمن دوست. الحال من با دولت روس که دشمن دولت ایرانست نهایت دشمنی دارم پس اولی آنست که با دولت ایران میانهٔ ایران و فرانسه عهد دوستی دیرینه تازه شده استحکام بنیان میثاق دولت فرانسه بر عالمیان ظاهر و فایدهٔ این دوستی که اخراج روسیه از گرجستان و حواشی ایرانست بر جهانیان روشن و باهر گردد. اما بعد از آنکه موسی ژوبر وارد بایزید گردید محمود پاشا حاکم آنجا برعایت دوستی دولت عثمانیه با روسیه ایلچی و همراهان او را گرفته منحوس ساخت و اموال او را ضبط نموده بقتل دو نفر از همراهان او پرداخت. نواب نایب‌السلطنه برای استخلاص او شرحی بحاجی یوسف پاشا ارسال و آنجناب از راه مآل بینی و عاقبت اندیشی ایلچی را مستخلص ساخته با نوازش بسیار روانهٔ دربار شوکت مدار ساخت و ایلچی مزبور بعد از دریافت حضور باهرالنور در اردبیل پیغام را بعرض نایب‌السلطنه رسانیده روانهٔ درگاه خاقان جم نشان گردید و در چمن سلطانیه شرف تلثیم بارگاه سدره مرتبه دریافت و بعد


  1. دراصل چنینست و باید «گزارش» باشد
  2. در اصل چنیست و باید «ژوبر» باشد.