برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۱۲۰

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۱۰۰

رعب افگندن در داخلهٔ کشور و تضعیف قوای روحانی و احیاناً بهره‌جویی از عوامل داخلی بوده است.

هیئت نظامی فرانسه در ایران

یگانه نتیجه‌ای که ایران از عهدنامهٔ فینکن شتاین گرفت آمدن هیئت نظامی فرائسه بایران بود. از دو تن سفیری که پیش از آن ناپلئون بایران فرستاده بود آجودان ژنرال رومیو نظامی بود و وی مأموریت داشت در اوضاع ایران مطالعه کند و ببیند در صورتیکه اتحادی در میان ایران و فرانسه برقرار شود ایران تا چه اندازه میتواند درین کار یاری کند. رومیو اندکی پس از ژوبر از فرانسه از راه استانبول رهسپار شده بود و در اواسط ماه مه ۱۸۰۵ (صفر ۱۲۲۰) به استانبول رسید و در آن موقع ژوبر هنوز در آن شهر بود. برای آنکه مردم بمقصد او پی نبرند رومیواز بیراهه با اوتره[۱] نام منشی خود بسوی ایران حرکت کرد و دراثر وقایعی که شاید عمداً پیش آورده باشند مجبور شد نزدیک چهل روز در حلب بماند و در آنجا بیکر[۲] کنسول انگلستان سرانجام بمأموریت او پی برد و بیدرنگ جونز[۳] کنسول انگلستان در بغداد را از سفر او خبر کرد و او هم بلندن اطلاع داد. سرانجام رومیو از راه همدان در اوایل اکتبر ۱۸۰۵ (اواسط رجب ۱۲۲۰) هرطور شده بود خود را بطهران رساند و با آنکه دولت ایران ورودش را به شادی تلقی کرد ناگهان پس از چند روز درنگ درین شهر ببیماری که معلوم نشد چه بوده است درگذشت.

پریشانی دولت ایران درین واقعه خود می‌رساند که این مرگ شاید طبیعی نبوده باشد زیرا با تأثر و احترام بسیار جنازه‌اش را در جایگاه مخصوصی در بیرون دروازهٔ شاه عبدالعظیم که ظاهراً هنوز آثاری از آن باقی است بخاک سپردند. قرینه دیگری که دربارهٔ این واقعه و طبیعی نبودن آن در دستست اینست که در اسناد ایرانی و کتابهای آن زمان مطلقاً اشاره به آمدن رومیو و ماموریت او و درگذشتن او نیست.

میرزا محمدتقی سپهر لسان‌الملک در ناسخ‌التواریخ در وقایع سال ۱۲۲۱ که بمناسبت ورود ژوبر بدریار ایران خلاصه‌ای از تاریخ روابط ایران و فرانسه را نوشته کمترین اشارتی بآمدن رومیو ندارد و مطلب را چنین ادا کرده است:

« … روز جمعهٔ بیست و پنجم ربیع‌الاول خیمه بیرون زد[۴] و تا چمن سلطانیه عنان باز نکشید. این هنگام موسی[۵] ژوبر از دولت فرانسه برسالت آمد، چه روزگاری بود


  1. Outrey
  2. Baker
  3. Jones
  4. مقصود بییلاق رفتن فتحعلی شاه بسلطانیه است.
  5. در آن زمان کلمه «مسیو» فرانسه را چنین می‌نوشتند.