برگه:TarikheJahangoshayeNaderi.pdf/۱۵

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۱۳

منازع و سهیم دو سال دران نواحی بضبط و اخذ و عمل وجوهات دیوانی پرداختند تا اینکه مقدمه قلندر مشهور باسمعیل میرزا در ماسوله چنانکه مذکور خواهد شد اتفاق افتاد و روسیه بدون جنک و نزاع آمده لاهیجان و تیمجان را که در تصرف قلندر بود متصرف کشتند و بفاصلهٔ چندی پطر پادشاه روسیه از راه خشکی از سمت قلعه قزلر با عساکر بیشمار وارد دربند و اهالی آنجا نیز از بیم غلبهٔ لکزیه و رومیه که اعدا عدّو دولت بودند دربند اذن و رضای اعیان ایندولت نبوده از باب اطاعت درآمدند پادشاه مزبور امر بتخلیه نارین قلعهٔ دربند کرده سه هزار نفر تفنکچی که روسیه آنرا سولدات کویند باستحفاظ آنجا کماشته بادکوبه و سالیان را متصرف و بهمان اخذ و مقاطعه مال وجوهات حسابی اکتفا کرده معاودت بمقّر سلطنت خود نمود

دیکر تسلّط و استیلای رومیه است بر ممالک آذربایجان بتبیین اینمقال انکه بعد از حرکت شاه طهماسب از قزوین بجانب تبریز از دولت عثمانی ابراهیم پاشای حاکم ارزن‌الرّوم بکرجستان و عارف احمد پاشا بایروان و عبدالله پاشا کوپرلی اوغلی حاکم وان به تبریز و حسن پاشا والی بغداد بکرمانشهان و همدان مامور کشته هر یک با عساکر بیشمار از حدود خود رایت عزیمت افراختند و اندریای لشکر آذربایجان را در شش جهته بچهار موجه حیرت در انداختند ابراهیم پاشا تفلیس را بحیطهٔ ضبط درآورده و عارف احمد پاشا با جمعیت تمام بایروان آمده چهار ماه قلعه را محصور کرده و چون از جانب اعیان دولت امدادی متصور نبود اهالی آنجا طالب امان شده قلعه را سپردند و عبدالله پاشای کوپرلی اوغلی در همان سال بعزم تسخیر تبریز و ایروان حرکت کرده در حینی که موکب شاهی در اردبیل توقف داشت بر سر تبریز آمده چون صورت تسخیر در آنسال در آینه مراد روی ننمود و عطف عنان کرده در خوی و سلماس قشلاق و در سال دیکر بازکشته بقهر و غلبه بر قلعه مستولی کشته اهالی آنجا را عموماًاز تیغ کذرانیده و حسن پاشای والی بغداد رایت عزیمت بجانب کرمانشهان برافراشته و کرمانشهان را متصرف شد حسن پاشا بعد از چندی در کرمانشهان بدارالبقا شتافته احمد پاشا پسرش از دولت عثمانی سر عسکر و عازم تسخیر همدان شد فریدون مکری که در آن اوان حاکم همدان بود ببهانهٔ جنک بیرون رفته باحمد پاشا پیوست و قشون و اهالی همدان بامید امداد مدت سه ۳ ماه قلعه‌داری کردند تا اینکه احمد پاشا نیز بغلبه قلعه را مسخر کرده لوازم قتل و غارت بظهور