برگه:TarikhMokhtasareDolateGhadimeRoom.pdf/۳۱۷

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
— ۳۱۷ —

ولایت داسی بکلی رومی شد و سکنهٔ آن بزبان لاتین تکلم نمودند و طائفه رومانی که اکنون موجودند و زبانی حرف میزنند که مشنق از زبان لاتین می‌باشد بقایای همان قوم هستند.

قبل از طراژان رومیها معتبرترین قشون خود را در سرحد رن نگاه می‌داشتند. از زمان این امپرااطور قشون سرحد دانوب را اعتبار کلی دادند و ممالک جنوب آن رودخانه چون از تاخت و تاز وحشیانه محفوظ ماند آباد و پرجمعیت و معمور شد و امپراطور بیادگار این فتح معتبر ستونی در روم برپا کرد و نقوشی روی آن رسم نمود که وقایع جنگ را ظاهر می‌ساخت و آن باسم ستون طراژان معروف می‌باشد.

بعد از انجام این امور حریف و رقیبی که برای دولت روم باقی می‌ماند دولت اشکانی ایران بود. در عرض صد سال اخیر دولتین اشکانی و روم مکرر با یکدیگر نزاع پیدا کرده و غالباً کشمکش بر سر ارمنستان داشته و هریک از دولتین مدعی بودند که مملکت مزبور باید در تبعیت ما باشد و تعیین سلطان آن بتصویب و تصدیق ما بشود و در این کشمکش گاهی رومیها غالب می‌شدند و بعضی اوقات اشکانی‌ها تفوق می‌یافتند و سلطان ارمن را دست‌نشاندهٔ خویش میکردند. در زمان طرژان پادشاه ارمن از جانب دولت اشکانی تعیین شده و آن امپراطور این امر را برای دولت روم وهن محسوب داشته عازم شد که کار دولت اشکانی و کلیهٔ