برگه:TarikhMokhtasareDolateGhadimeRoom.pdf/۱۸۲

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
— ۱۸۲ —

مختصر ولایاتی که رومیان متصرف میشدند ملک و مال خود میدانستند و سکنهٔ آنرا رعیت خویش میخواندند و با آنها معامله اجنبی میکردند و در رفتار با ایشان فقط صرفهٔ خود را منظور داشتند و بهیچوجه رعایت احوال ایشانرا بخاطر نمیاوردند. از غله و عایدات و خانواده‌ها مالیات میگرفتند و حکام رومی جور و ظلم فراوان در حق سکنهٔ ولایات روا میداشتند و غالباً حکومت ولایت را وسیلهٔ تحصیل ثروت و مکنت شخصی می‌پنداشتند. خزائن و معابد را غارت میکردند از بلاد و سکنهٔ متمول بجبر و زور پول و اشیاء نفیسه و البسهٔ فاخر اخذ مینمودند و هرچه مطمح نظر ایشان میشد صاحب آن از ترس جان خود ناچار آنرا تسلیم و تقدیم میکرد.

چون مدت حکومت حاکم در ولایت بیش از یکسال نبود با عجلهٔ تمام هرچه میتوانست از آنولایت اخذ مینمود سر سال بروم برمیگشت و دیگری جای او را گرفته بهمان کار مشغول میشد و هرچند در روم قانونی برای منع تعارف گرفتن حکام وضع شده و دیوانخانه‌ای هم برای محاکمهٔ اشخاصیکه بی‌اعتدالی و ظلم میکردند تأسیس کرده بودند لکن چون اعضاء دیوانخانه از نجبا بودند حتی‌الامکان حکم بتقصیر حکام که از طبقهٔ خودشان بودند نمیدادند و اگر برحسب اتفاق حاکمی مقصر میشد منتها عقوبت او این بود که از شهر روم تبعید شود و در یکی از بلاد ایطالیا رفته به آسودگی