از ایشان بود اما چون در مأئه دویم دولت روم در خارج ایطالیا جنگ پیدا کرد و لشکر بممالک بعیده فرستاد دهاقین که جزء اردو بودند نمیتوانستند هر سال بر سر املاک خود مراجعت نموده بزراعت مشغول شوند. ناچار اراضی ایشان بایر میماند. بسیاری از آن ملاکان در نواحی مشرق و افریقا و اسپانیا تلف شدند و بعضی دیگر در ممالکی که تسخیر کرده بودند ماندند یا اینکه جنگجوئی را پیشهٔ خود قرار داده معاش خویش را از همان ممر حاصل نمودند. از طرف دیگر چون از افریقا و جزیرهٔ سیسیل ( صقلیّه ) گندم بروم حمل میشد قیمت غلّه تنزّل کرده و ملاکی در ایطالیا برای امر معاش کفایت نمیکرد و بنابراین اراضی دهاقین را کم‌کم اعیان و اغنیا میخریدند و از اجتماع آن املاک جزء املاک کلی تشکیل میدادند و مرتع یا تاکستان یا باغ میوه احداث مینمودند و غلامان زرخرید خویش را به گله‌داری یا امور فلاحتی در آن املاک وسیعه وادار میکردند تا کار بجائی رسید که باقی نماند مگر معدودی از ملاکین عمده و جماعتی از بندگان و عدهٔ خرده‌مالک همواره کم شد. وضع زندگانی خانواده‌های ملاک عمده نیز بواسطهٔ اینکه مکنت و ثروت گزاف دارا میشدند بالنسبه با واسط‌الناس تفاوت کرد شیوهٔ بزرگان و سلاطین مشرق‌زمین را اختیار نمودند. خدم و حشم زیاد برای خود قرار دادند مطاع و مختار مطلق شدند و زیردستان معتاد باطاعت و متابعت خیالات و هواهای نفسانی ایشان گردیدند. بعبارة اخری تمام مردم منقسم
