برگه:TarikhMashrouteh2.pdf/۱۷۴

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

و دیگر جاها تا میتوانستند پرده میکشیدند. ولی راستی در پرده نماند و دیر یا زود بآشکار افتد. بدگمانیها درباره او روز بروز فزونتر گردیده کنون بجایی میرسید که در مجلس گفتگو کنند و آشکاره او را «خائن» خوانند.

«لایحه»نویسی بست‌نشینان کنون باز داستان بست نشینان را دنبال میکنیم. چنانکه گفتیم، اینان نخست تلگرافهایی بشهرها فرستادند، و چون امید مند به نتیجه آن میبودند بدینسان نشستند. یکدستگاه آخوندی شگفتی برپا کرده بودند. حاجی شیخ فضل الله هر شب در صحن نماز جماعت میخواند و سپس بمنبر رفته ببدگویی از مشروطه و مجلس میپرداخت.

در آنمیان چنین خواستند که نوشته هایی میان مردم پراکنند. لیکن چاپخانه های تهران هیچیکی نخواست نوشته های آنان را بچاپ رساند. همانا نخست نوشته هایی را با خط خوشی نوشته و پیکره از آنها برداشته در میان مردم پراکنده میگردانیده‌اند ، و اینست ما پیکرهٔ یک نوشته‌ای را از آنگونه در دست میداریم که در اینجا میاوریم. (پ ۴۴)

لیکن پیداست که این کار دررفت بسیار داشته و گران میافتاده. این بود ناگزیر گردیدند خود چاپخانه ای برپا کنند . برای این کار سنگی را با افزارهای آن، از سید مرتضی برغانی بیکصد و سی تومان خریده و شبانه بار استرها کرده بعبدالعظیم بردند و در آنجا بکار انداختند. این یک گشایشی در کنار ایشان پدید آورد. همانا از آخرهای تیر ماه بود که به بیرون دادن «لایحه» ها پرداختند. کنون نسخه‌های بسیاری از آنها در دست ماست. با خط خوشی – برخی با نستعلیق، و برخی با نسخ – نوشته شده و پاکیزه بچاپ رسیده.[۱]


  1. میرزا محمد علیخان تربیت در کتابیکه درباره روزنامه های ایران نوشته و پرفسور براون آنرا بانگلیسی ترجمه کرده گفته این «لایحه»ها تا شماره ۱۹ بیرون آمده ولی درست نیست و شمارهٔ آنها بیشتر از ۱۹ میباشد. اینان نخست با نستعلیق مینوشته‌اند و به برخی از آنها تاریخ یا شماره میگزارده‌اند و من تا شماره ۱۵ دیده ام. سپس گویا نویسنده دیگر شده و این بار با نسخ نوشته‌اند و شماره را نیز از سر گرفته‌اند و این رشته دوم است که تا ۱۹ رسیده است.
۱۷۳