کارهای علمی را برای دانشمندان آسان می کرد. اختراع و تکمیل دور بین مایه کشف اقمار سیارات و کمربند زحل و اوضاع سطح کره ماه رسبارات و تشخیص حرکت وضعی آنها و بسی چیزهای دیگر شد، اختراع ذره بین دانشمندان را به مشاهده جا نورهای نامرئی راجزاء خرد اعضاء آنها و گیاهها ودانه های سفید وسرخ خون ومانند این چیزها موفق گردانید. اختراع ساعت تعیین زمان و مـدت حوادث طبیعی را آسان کرد، اندازه گرفتن درجه نصف النهار سبب شد که ابعاد کره زمین نزديك به حقیقت تشخیص داده شد و اندازه گیری مسافات آسمانی را نیز میسر کرد، واز این کارها بسیار واقع شد که روز بروز علوم را رو به کمال برد، وهرچه این قبیل معلومات افزون شد بروسعت نظر دانشمندان افزود، و در حکمت و فلسفه نیزافتهای تازه ووسيع ظاهر نمود، واينك بايد به تحقیقات فلسفی حکمای سده هیجدهم وما بعد بپردازیم، وچون در این فصل به حکمای انگلیس مشغول بودیم؛ سیر حکمت را در سده هیجدهم از همان طـائفه شروع می کنیم که دنباله همین سخن باشد، پس از آن به دانشمندان فرانسه می پردازیم آنگاه به آلمان می رویم و از کانت که یکی از بزرگترین حكما است گفتگو به میان می آوریم.
برگه:SeyrHekmatDarOrupa.pdf/۳۹۲
ظاهر