و قزح و قواعد تراش و ترکیب بلورهای عدسی برای ساختن دوربین و مانند آنها نموده؛ در ترقی علوم طبیعی دخالت تام داشته است. و آنچه از آن تحقیقات درست‌تر است راجع به انکسار نور است در عبور اجسام مختلف. و هم‌اکنون قاعده‌ای که دکارت در این خصوص کشف کرده به اعتبار خود باقی است (قاعدهٔ نسبت جیب زاویهٔ تابش و انکسار) و تحقیقات فوق را هم آن دانشمند بنابر همان قوهٔ ریاضی و بر طبق روش مخصوص خود به عمل آورده است.
با وجود استعداد فوق‌العادهٔ دکارت در حل مسائل ریاضی و اعتقادی که به استواری و درستی ریاضیات داشته است این فن را مقصد قرار نداده و فقط راه وصول به علم دانسته است و پس از ابداعاتی که در جبر و مقابله و هندسه نموده و تحقیقاتی که در مناظر و مرایا به عمل آورده و قسمت مهم آنها را در نخستین تصنیف معروف خود که مصدر به رسالهٔ گفتار می‌باشد ثبت کرده است، ریاضیات را رها نموده و به تحقیقات دیگر پرداخته است زیرا برخلاف پیشینیان که از علم فایدهٔ دنیوی نمی‌خواستند ، دکارت نیز مانند بیکن معتقد بوده است استفاده از علم برای کار دنیا که باید از علم برای بهبود زندگانی نوع بشر استفاده کرد و خصوصاً به علم طب امیدواری بسیاری داشته است که به آن واسطه موجبات تندرستی و درازی عمر فراهم شود و به این منظور در سالهای آخر زندگانی بیشتر به تشریح بدن و چگونگی اعمال و وظائف اعضا مشغول بود و در این مسائل هم تحقیقات نیکو نمود ولیکن روزگار به او چندان امان نداد که آنها را تکمیل کند و کوشش دیگران خواه از معاصرین دکارت یا متأخرین چنان بر نتایج افکار او برتری یافته است که در اینجا حاجت به بیان تخیقات او نداریم، هرچند در ضمن فلسفهٔ دکارت در کلیات آن مسائل اشاراتی خواهیم کرد.
۳– فلسفهٔ دکارت در الهیات و طبیعیات
کامیابی که دکارت در اکتشافات علمی حاصل نموده و به اجمال بیان کردیم همه در روزگار جوانی و از سن بیست تا سی دست داده
