پرش به محتوا

برگه:RobaiyatKhayyamRamazani.pdf/۱۰

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۹
مقدمه

سنهٔ ۷۱۸ مقتول گردید رشیدالدّین از یکی از کتب اسمعیلیّه موسوم به «سرگذشت سیّدنا» یعنی حسن صبّاح حکایت معروف رفاقت حسن صبّاح و نظام‌الملک طوسی و عمر خیّام را در کودکی در مکتب نیشابور و تعهد نمودن با یکدیگر که هریک از ایشان بدرجهٔ عالی رسد از دیگران مساعدت نماید الخ نقل میکند.

و کتاب مذکور از جملهٔ کتب اسمعیلیّه است که در کتابخانهٔ قلعهٔ الموت بوده و هولاکوخان بعد از فتح قلعهٔ الموت علاءالدّین عطامَلک جُوینی صاحب تاریخ جهانگشای را مأمور نمود که کتبخانهٔ ایشانرا تجسّس و تصفّح نموده هر کتابی را که مفید داند نگاه داشته باقی را بسوزاند عطاملک نیز حسب الامر رفتار نموده غالب آن کتب را بسوخت، و فصل بسیار نفیس مفیدی که در جلد سوّم جهانگشای از تاریخ اسمعیلیه مندرج است منقول از همان کتب قلعهٔ الموت است؛ و عجب آنست که عطاملک خود بدین حکایت هیچ اشارتی نمی‌نماید.

باری حکایت مزبور یعنی داستان رفاقت عمر خیام و حسن صبّاح و نظام‌الملک در اوان طفولیّت معروف و مشهور است و در غالب کتب تاریخ از قبیل جامع‌التواریخ و تاریخ گزیده