برگه:RobaiyatKhayyamForoughi.pdf/۷

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

او گفته‌اند در تصنیف و تعلیم بخل داشت و تندخو بود و تندخوئی او را میتوان تصدیق کرد چون از سخنش پیداست که بسیار حسّاس بوده و بنابرین از ناملایمات زود و بشدّت متألم میشده و البتّه تندخوئی میکرده است. امّا بخل در تعلیم و تصنیف اگر باستنباط از اموری باشد که ذکر کرده‌اند از قبیل اینکه تصنیف فراوان ندارد و وقتی غزالی از او پرسید نقطهٔ قطب بر نقاط دیگر چه رجحان دارد که قطب شده است او بقدری در مقدمات شرح و بسط داد که پیش از رسیدن به نتیجه هنگام نماز شد و سخن را بریدند اینها دلیل نمیشود اینکه تصانیف خیّام بسیار نیست حقّ اینست که تصنیف کردن کار واجبی نیست و هر دانشمندی طبع تألیف و تصنیف ندارد و اهل علم وقتی باینکار دست میبرند که ضرورتی پیش آید چنانکه خیّام چون در فنّ جبر و مقابله معلومات تازه بدست آورده بود کتابی در این باب تصنیف کرد که معروف است و اثر مهمّ او در علم همانست، رسالات دیگر هم در موضوعات

۵