برگه:RobaiyatKhayyamForoughi.pdf/۴

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

در یکی از سالهای نیمهٔ اوّل سده پنجم هجری واقع شده است. سال وفات او هم بدرستی معلوم نیست ولیکن میدانیم که از پانصد و بیست هجری چندان دور نبوده است. تفصیل زندگانی خیّام مانند احوال همهٔ بزرگان ما مجهول است آنچه یقین است اینست که در ۴۶۷ در سلطنت جلال‌الّدین ملکشاه سلجوقی و وزارت خواجه نظام‌الملک چون خواستند ترتیب تقویم یعنی محاسبهٔ سال و ماه را موافق قواعد نجومی بدرستی معین کنند هیئتی از دانشمندان اهل فن هیئت و نجوم را برای این مقصود برگزیدند و مأمور ساختند تا محاسبه را ترتیب دادند و آن درست‌ترین محاسبه سال شماری و معروف بتقویم جلالی است و خیّام یکی ازان دانشمندان و گویا بر همه مقدّم بوده است و بنا بود رصد و زیجی هم ترتیب بدهند ولیکن بواسطهٔ کشته شدن خواجه نظام‌الملک و سپری شدن روزگار ملکشاه آنکار صورت نگرفت.

حکایت کرده‌اند که خیّام در نیشابور با حسن طوسی و حسن صبّاح همدرس بود و معلّم

۲