برگه:RobaiyatKhayyamForoughi.pdf/۱۸

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

و از خاک ما خشت سر خُم میسازند.

امّا اینکه بعضی خیّام را صوفی دانسته و برباعیاتش معنی تصوّفی داده‌اند اشتباه است. ممکن است خیّام اصول تصوّف را پسندیده و تصدیق داشته باشد گاهی اوقات هم افکارش با عقاید صوفیان سازگار میشود بنا بر اینکه اصول تصوّف با هر حقیقتی سازگار است ولیکن دلیلی نیست بر اینکه او رسماً صوفی بوده باشد و در هر حال اکثر رباعیّاتش صوفیانه نیست. بعضی هم گفته‌اند مذهب تناسخ داشت امّا مأخذ این ادّعا معلوم نیست و بعلاوه اگر خیّام تناسخی بوده چرا مکرّر در رباعیات خود اظهار تأسّف میکند که میرویم و برنمیگردیم و چرا این اندازه از مرگ متأثّر است.

امّا خصایص کلام خیّام: نخست انیکه در نهایت فصاحت و بلاغت است در سلاست و روانی مانند آبست ساده و از تصنّع و تکلّف فرسنگها وراست و در پی آرایش سخن خود نیست صنعت شاعری بخرچ نمیدهد تخیّلات شاعرانه نمیجوید همه متوجّه معنائی است که منظور نظر

۱۶