برگه:Neyrangestaan.pdf/۹

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

۱۰
نیرنگستان

افکار است که همه مذاهب را پرورانیده، ایجاد نموده و از آنها نگهداری میکند، همین خرافات است که کلهٔ آدمیزاد را در دوره‌های گوناگون تاریخی قدم بقدم راهنمائی کرده، تعصب‌ها، فداکاریها، امیدها و ترسها را در بشر تولید نموده است و بزرگترین و قدیمی‌ترین دلداری دهنده آدمیزاد بشمار میاید و هنوز هم در نزد مردمان وحشی و متمدن در اغلب وظایف زندگی دخالت تام دارد - چون بشر از همه چیز میتواند چشم بپوشد مگر از خرافات و اعتقادات خودش. بقول یکی از دانشمندان: «انسان یک جانور خرافات پرست است.» و هرگاه تحقیقات و کاوش مفصل‌تری راجع باینگونه افکار بنمائیم به حقیقت این مطلب پی خواهیم برد ولی این کار از موضوع ما خارج است.

در موضوع اعتقادات، بشر برای راهنمائی خودش به عقل اتکاء نمیکند، ولی بواسطه میل و احتیاجی که بدانستن علت وجود اشیاء دارد به قلب و احساسات و قوهٔ تصور خودش پناهنده میشود. فیلسوف سرشناس ارنست هکل در خصوص پیدایش خرافات و افسانه‌ها نزد اقوام اولیه بشر معتقد است که مبدأ و اصول آنها همه از یک احتیاج طبیعی ناشی میشود که بصورت اصل علت و معلول در قوانین عقلانی بروز کرده و بخصوص این خرافات در اثر حوادث طبیعی مانند رعد و برق، زمین لرزه، خسوف و کسوف وغیره که تولید ترس یا تهدید خطری را مینماید ایجاد میشود. لزوم وجود این حوادث طبیعی که محکوم قانون علت و معلول است نزد مردمان اولیه ثابت شده و میرساند که آنها این