برگه:NadereAyyamRobaiyatKhayyam.pdf/۴۸

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.

۳۸
خیام
 

  تا کی گوئی که بر عُمَر رحمت کن؟  
  حق را تو کیی برحمت آموختنی؟!.»  

چون بیدار شدم: این رباعی بخاطر مانده بود». امید که حق تعالی همگنان را از خوان نعمت و رحمت خود بی نصیب نگرداند. یسّر الله طریقاً بک یـا ملتمسی[۱] استغفر الله العظیم و لی و لسایر المسلمین انّه هو الغفور الّرحیم والحمدلله اوّلاً وآخراً و ظاهراً و باطناً و صلّی‌الله علی خیر خلقه محمّد و آله و صحبه اجمعین و الحمدلله ربّ العالمین»[۲]

طربخانهٔ رشیدی در اینجا بآخر رسیده است. چنانکه مشاهده میشود رشیدی در مقدمهٔ طربخانه نام پدر خیام را «محمّد» نوشته و این برخلاف همهٔ مآخذ و حتّی بر خلاف آثار خود خیام است که در همهٔ آنها پدر خیام «ابراهیم» نامیده شده است. و تاریخهای ولادت و وفاتی هم که رشیدی برای خیام معین کرده، هردو، قطعاً از روی اشتباه تعیین شده است؛ زیرا برحسب دلائلی که در قسمت اخیر همین مبحث اقامه شده، ولادت خیام در حوالی سال دهم از قرن پنجم هجری قمری و وفات او در سال پانصد و نهم اتفاق افتاده و در حدود صد سال عمر کرده است و زادگاهی را هم که رشیدی برای خیام نام برده درست نیست چه آنکه ابن‌فندق که معاصر خیام بوده و دیگران که بزمان او نزدیکتر از رشیدی بوده‌اند مولد اورا شهر نیشابور نوشته‌اند.

کسب کمال خیام از (شیخ محمّد منصور) هم بعید بنظر میرسد زیرا که مراد سنائی از (بوالمحامد محمّد منصور) قاضی محمّد منصور سرخسی است که سنائی مثنوی (سیر العباد الی المعاد) را بنا بر آنچه از فهرست مندرج در یک نسخهٔ بسیار


  1. ظاهر معنی این عبارت عربی فارسی چنین است: «آسان کند خدا راهی را بسبب تو ای التماس شدهٔ من»؛ ولی مناسبت این معنی با این مقام برای نگارنده معلوم نشد.
  2. یعنی؛ آمرزش میخواهم از خدای بزرگ و مرا و دیگر مسلمانانرا که او آمرزنده و بخشنده است و سپاس خدایرا در اول و آخر و ظاهر و باطن و درود خدا ببهترین آفریدگان او محمد و فرزندان او و یاران او همگی و سپاس خدایرا که پروردگار عالمهاست.