که از آن جمله است مستشرق معروف انگلیسی: مستر وینفیلد.
چند صفحه پیش هم نگاشته شده که بمناسبت اشتباه در فهم و ادراک افکار و عقاید خیام، فرنان هانری به ارنست رنان و همچنین فیتز جرالد و کلدآنه به نیکلا ایراد و اعتراضاتی نموده‌اند و مخصوصاً کلدآنه نیکلا را شدیداً مورد حمله و انتقاد قرار داده و گفته است که «او زیبائی درخشان اشعار فارسی را در تاریکی ترجمه‌های مبهم خود فرو برده و بجای اینکه میل و رغبت ما را برباعیات خیام بیافزاید کوشیده است که ما را از آنها بیزار سازد: مثل اینکه سعی داشته است که آثار ظریف خیام را با دستهای خشن خویش ِگل اندود نماید»
منشاء اصلی همه این اشتباهات شایان انتقاد، همان جهات اساسی است که در مقدّمه این معترضه گفته شده و مسلّم است که چون مترجمی نتواند معنی و مفهوم اثر اصلی را بنحوی که منظور مبدع آن بوده، دریابد؛ البتّه در ترجمه و تفسیر آن دچار اشتباه گردیده و راه خطا می‌پیماید.
علاوه بر همهٔ اینها، در کلام منظوم، وزن و قیافه و آهنگ مخصوص الفاظ و عبارات باتّفاق عواطف و احساساتی که باظهار و تبلیغ آنها کوشیده میشود بر رویهمرفته، باعث تحریک ذوق و انفعالات زیباپرستی ما گردیده و ما را بدین وسیله محظوظ و مشعوف میدارند، پس، بدیهی است وقتی که معانی مفهوم نگردد تأثیر اشعار کمتر گشته شاید هم بدرجه صفر برسد و بدین جهة شنیدن اشعاری که بزبان بیگانه و غیر مألوف ساخته شده حسّ زیبا پرستی ما را، چنان که شاید و باید، تحریک نکرده و ما را چندان محظوظ و خرسند نمیدارد و نیز بهمین سبب است اشعاری که از زبانی دیگر ترجمه میشود، آهنگ خوش حاصل از انسجام الفاظ و عبارات و التیام وزن و قافیه را که در زبان اصلی داشته، از دست داده و از لطافت و ملاحت آن بمراتب کاسته میشود. اساساً، در کلام منظوم، آهنگ الفاظ و عبارات، وظیفهٔ مهمّی ایفا میکند و تأثیر بسزائی دارد و از این رو، اشعار بسیاری یافت میشود که از لحاظ معنی چندان غنی و قوی نیستند؛ ولی باز هم زیبا هستند و موجب انبساط خاطر میگردند اینگونه اشعار، در موقع ترجمه،
