استاد زبانهای عربی و عبرانی در دانشگاه اکسفرد و مدیر کتابخانه بودلین (تماس هاید)[۱] انگلیسی که کتاب معروفی بنام (تاریخ ادیان ایرانیان باستان و مدیها و پارتها)[۲] بزبان لاتینی تألیف و در سال ۱۷۰۰ میلادی طبع و منتشر کرده، معرّفی نموده است و پس از او چنانکه میرزای قزوینی اشاره کرده اشخاص بسیاری بترجمه و طبع و نشر رباعیات خیام مبادرت کرده‌اند که برخی از آنها را من باب مثال و بطور اجمال ذیلاً یاد کرده و در خاتمهٔ این مقال راجع بترجمهٔ فیتزجرالد که بیش از همه اهمیت و شهرت پیدا کرده توضیحات بیشتری خواهیم داد:–
خاورشناس اطریشی (هامّر پور گستال) که قبلاً نامش برده شده، بیست و پنج رباعی خیام را بی‌آنکه مآخذ آنها را معیّین نماید بزبان آلمانی ترجمه و بسال ۱۸۱۸ در کتاب خود بنام (تاریخ ادبیات ایران) چاپ و منتشر ساخته است.
روکّرت[۳] که از شعرا و دانشمندان فرزانه آلمان بوده و شاهکار حماسی ایران: شاهنامهٔ حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی را، نظما، بزبان آلمانی نقل کرده، خیام را شاعر محبوب و محتشمی معرّفی و برخی از رباعیات او را نیز، نظما ،بآلمانی ترجمه کرده است.
هرچند از تراجم رباعیات خیام بزبان آلمانی ترجمه (فرانزفن سیلّر)[۴] و همچنین ترجمه (ا. ف. گراف‌فن شاخ)[۵] بسیار مشهور است؛ ولی بنا بتصدیق همان (نتان هسکل دول) که میرزای قزوینی نام برده از ادبای آلمانی کسی که در ترجمهٔ رباعیات خیام هم از جهة عذوبت و سلاست عبارات و هم از جهة مطابقت معنی و مضمون با اصل فارسی بهتر و بیشتر از همه موفق گردیده شاعر شهیر و سخنور (بدنستد)[۶] بوده است.
خاورشناس محقق دکتر فریدریخ رزن رباعیاتی از خیام را بزبان آلمانی ترجمه کرده که خودش در حاشیهٔ صفحهٔ ۶۳ مقدمهٔ مجموعه‌ای که بسال ۱۳۰۴ هجری شمسی
