برگه:MasaalekolMohsenin.pdf/۴۸

از ویکی‌نبشته
پرش به ناوبری پرش به جستجو
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.

نبات نبود انسان نمی‌توانست زندگی نماید.»

علاوه بر این، قانون دیگری نیز بر کاینات فرمانروا است؛ قانون استحاله. و کتاب از الواح روح‌اله چنین شاهد می‌آورد. «از قانون ترکیب عناصر، هیولای کاینات را استعداد استحاله یعنی ایجاد صور و اجساد دیگر دادم و او را اساس تغییر و حدوث نمودم تا جسد کبیر موجودات هر لمحه، به واسطهٔ همان قانون استحاله، تغییر یابد یعنی چیزی از یکی بکاهد و به دیگری بیفزاید.» و اضافه می‌کند که این تغییر ناشی از حرکت اشیاء است، زیرا «همهٔ موجودات متحرک است. اگر ساکن بود تغییر نمی‌یافت.» در جریان این حرکت و تغییر هیچ چیز از میان نمی‌رود و فقط تغییر شکل می‌دهد. «کلیهٔ موجودات دفتری است که در صفحات او سیر هر لمحهٔ ذرات از قدم به حدوث و از غیبت به شهود ثبت می‌شود و هرچه ثبت شد محو او محال است.»

چنانکه معلوم است کتاب مسالک‌المحسنین تغییر را در حدوث قابل تعبیر و تأویل می‌داند، و می‌گوید «عالم حادث است و کل حادث متغیر.» و در جای دیگر می‌گوید: موجود «گر تغییر نمی‌یافت حادث نمی‌شد، و اگر حادث نبودی بایست قدیم بشود، و بدیهی است که نیست» زیرا «قدمت فقط مخصوص یک وجود واجب قدیم و کلام او که قرآن است، می‌باشد.» و تنها قوانین الهی است که تقدیرات است و واجب قدیم.» باقی از افعال و اقوال و هرچه مخلوق است حادث است و متغیر و متغیر است و حادث. و «اگر ما آنچه هزار سال قبل متعلق به حادث و متغیر بود قدیم بدانیم و مصون از تغییر یا حدوث بشماریم سند بین جهل ما می‌شود و اثبات فساد عقیده ما را می‌کند.»

نویسنده از یکسو با توجه به واقعیات جهان مادی و بر مبنای قبول اصل حرکت همه چیز را متغیر می‌داند، و از سوی دیگر بر