مرض مهلک استعداد و وقت که نزد ایرانی هیچ معنی ندارد آسوده نماییم و خلاص کنیم، که آنچه در ده سال یاد میگیرند در چهار ماه بدانند، و طلاب ما که در سیسال عالم و فقیه میشوند در هشت سال بشوند، چه ضرر به عالم اسلامیت و انسانیت دارد؟ مگر خط که الان ما داریم خط عصر ائمهٔ ماست؟ یا اختراع ابنمقله[۱] و ریحان و میر و درویش و سنگلاخ[۲] است؟.
بعد از همهٔ این توضیحات مفیده، منظور اصلی احیای این خیال معجزمآل تفسیر الفبا اتحاد مذهب سنی و شیعی دین اسلام است، که به این واسطه رفع اختلاف منتج ضعف مخرب ارکان استقلال دول اسلام حاصل میشود. عداوت و عصبیت مصنوعی، که سلاطین صفویه و آل عثمان برای پولتیک جهانگردی خودشان سر زده اسباب نکبت و انقراض قریبالوقوع امروزی اخلاف خود را فراهم آوردهاند، مبدل به محبت طبیعی آسیایی و مشرقی مسلمانی گردد. دو فرقهٔ معتقد قرآن و توحید، که در این دورهٔ منوره باز مال و جان یکدیگر را مباح و عرضشان را تباه میدانند، همدیگر را میشناسند، مأنوس میشوند، وحشت اسلاف و حسد دیرینه را حربهٔ قاطع دشمنان دین ما نمیکنند، کتب سابقه را از تغییر الفبا متروک دارند، با خط جدید تألیفات مشید[۳] بنای توحید اسلام از طرفین انتشار میدهند. بعد از اندکی از نسج و الفت سیصد میلیون ملل اسلام قدرت مدهشهای تشکیل گردد، که در مرکز اوامور عالم فیصل یابد و اوامرش را حکمرانان دنیا اطاعت کنند. اگر برای حفظ اسلام وجوب این اتحاد مسلم