بعدها تأسیس خطوط تلگرافی در ایران از سال ۱۲۸۰ باین طرف تأثیر زیادی در تمرکز حکومت داشت و در واقع عامل عمده نفوذ و قدرت دولت مرکزی در اکناف مملکت تلگراف و توپ را میتوان شمرد. از اشخاص مؤثر درجه اول در بیداری ملت ایران و پاشیدن تخم نهضت انقلابی میرزاملکم‌خان ارمنی اصفهانی پسر میرزا یعقوب خان بود که بعقیدهٔ شخص اینجانب نوشته‌های او مؤثرترین کتب و مقالات بود. روزنامه قانون او که در لندن طبع میشد و رساله‌های متعدد بسیار پرمعنی که وی تألیف و نشر میکرد انقلابی در افکار ایرانیان بوجود میآورد. پس از آن کتب حاج میرزا عبدالرحیم نجارزاده طالبوف تبریزی مانند کتاب احمد و مسالک‌المحسنین و مسائل‌الحیات و غیره تأثیری بسزا داشت و دائره انتشار آنها بسیار وسیع بود. و هم‌چنین سیاحت‌نامهٔ ابراهیم‌بیک و غیره و جرائد فارسی منتشره در مصر و هند و مخصوصاً ثریا و پرورش و حکمت و حبل‌المتین و غیرها هم سهم معتنی‌به در روشنی افکار عامه داشتند. آمدن سید جمال‌الدین معروف بافغانی بایران در سنه ۱۳۰۴ و مجددا در سنه ۱۳۰۷ و تبلیغات شفاهی که برضد استبداد و لزوم اصلاحات کرد و جمعی را مجذوب نمود نیز تا حدی (ولی نه بدرجه‌ای که بعضی اوقات در آن مبالغه شده) اثری در ایران گذاشت. مخصوصاً واقعه رژی و واگذاری امتیاز تنباکو در ۱۶ رجب سنه ۱۳۰۷ بیک شرکت انگلیسی و ایجاد انحصار دخانیات موجب بزرگترین و اولین قیام ملی برضد حکومت بود که بقیادت علما همهٔ مردم ایران باتحاد کامل مقاومت نموده و عاقبت پیش بردند و امتیاز را ملغی کردند.
قتل ناصرالدین شاه در سنهٔ ۱۳۱۳ باعث تکانی در افکار گردید. سستی مظفرالدین‌شاه و حصول اندکی آزادی برای فعالیت اصلاح‌طلبان از یکطرف
