دهه سوم قرن چهاردهم و داستان اوایل مشروطیت بود تا آغاز مجلس شورای ملی دوم در سنه ۱۳۲۷ بیان شد و فرصتی برای شرح و حکایت تاریخ آن مجلس و مجالس بعدی تا زمان حاضر (که دورهٔ ۱۹ مجلس شوری را شامل است) نشد و در واقع دنبالهی سخن نهتنها بایستی مشتمل بر تاریخ جریان مشروطیت تا امروز و داستان مجلسهای دوم تا نوزدهم و سیر و تکامل (یا تناقص) حکومت پارلمانی باشد بلکه بطور کلی و جامع تاریخ سیاسی چهل و نه سال اخیر و اوضاع مملکت از هر حیث و شاید اوضاع اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی کشور ایران را بیان نماید و این قسمتها ناگفته ماند و محول بموقع دیگر گردید.
پس از ختم هر یک از خطابههای سهگانهٔ آقای تقیزاده فرصتی به حضار داده میشد که هر کدام از مستمعین نسبت بیکی از مطالب بیانشده توضیحی بخواهد یا راجع بمطلبی مربوط بمندرجات خطابه سئوالی بخواهد بکند اظهار نماید تا ناطق جواب بدهد، بعضی از حاضرین سؤالاتی کردند که جواب داده شد و بعضی دیگر بواسطهٔ کمی وقت سئوال خودشانرا کتباً دادند که بعد در موقع جواب داده شود. اینک برای تکمیل فائده صلاح دیده شد که آن سئوالات و جوابهای آنها نیز در ذیل این خطابهها درج شود.
۱- بزرگترین اشخاص مؤثر مشروطیت چه کسانی بودند؟
ج- این سؤال در خاتمه قسمت دوم خطابهها طرح شده و جواب کامل داده شد و گفته شد که البته همهٔ اشخاص مؤثر را نمیتوان بطور جامع ذکر کرد و در واقع بسیار بودند ولی بعقیده اینجانب مؤثرترین و مهمترین اشخاصی که در درجهٔ اول در استقرار و اعادهٔ مشروطیت حق بزرگی داشتند ۱۲ نفر را میتوان شمرد که در قسمت سیاسی پنچ نفر از علما بودند یعنی دو