برگه:Karimsanjabi.pdf/۸۵

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
سنجابی (۱)
– ۷ –

او از طرف قوام‌السلطنه و دولت ایران متهم شده بود که در این امور دخالت داشته و آنجا دیگران را تشویق به سرکشی علیه دولت میکرد. آیا شما در این مورد اطلاعی دارید؟

ج- نخیر. بنده اطلاع دقیقی در این‌باره ندارم. ولی خیال نمیکنم مخالفت قوام با آن تظاهرات جدی و منظور اصلی او بوده باشد، بلکه چون از ناحیه شورویها به او اینطور اطلاع داده میشد و او در جریان سازش و توافق با دولت شوروی بود، مطلب را به این صورت عنوان میکرد و مورد اعتراض قرار میداد ولی بسیار محتمل است که خود او هم کم و بیش با این حرکت صوری و نمایشی موافق بوده باشد.

س- البته بوین وزیر امور خارجه آن‌وقت انگلستان هم در مجلس عوام انگلستان این قضیه را تکذیب کرد.

ج- عرض کنم به این ترتیب قضیه آذربایجان خاتمه پیدا کرد و در این موقع با رفتن نیروهای انگلیس و آمریکا و روس از ایران و خارج شدن آنها و خاتمه یافتن غائله آذربایجان و کردستان طبعاً چه در محافل دولتی و چه در افکار و آمال مردم ایران مسائل داخلی مورد توجه قرار گرفت و آن یکی توجه به استقرار دموکراسی و استقرار نظام مشروطیت در ایران و دیگر توجه به نوسازی و عمران و پیشبرد وضع اقتصادی ایران بود. بتدریج فکرها و نهضتها نضج میگرفت.از زمانی که توافق‌نامه‌ی معروف قوام –سادچیکف درباره نفت شمال ایران مورد موافقت مجلس قرار نگرفت، متوجه شدند که به صورت عمل متقابل و برای ایجاد موازنه حالا که از دادن هرگونه امتیازی به همسایه بزرگ شمالی خودداری شده باید در مقام استیفای حق ملت و دولت ایران از شرکت نفت انگلیسی که یکی از مهم‌ترین منابع ثروت ملی ما را آزمندانه در اختیار خود گرفته و به منزله‌ی دولت و قدرتی در داخل کشور ما شده است، برآییم. و در همان موقع این مطلب در مذاکرات مجلس آنوقت هم مطرح شد. به مناسبت همین امر و توجه به نوسازی ایران در فکر این برآمدند که یک برنامه‌های اقتصادی و عمرانی برای ایران ترتیب داده شود. در همان زمان کابینه قوام‌السلطنه بود که سازمان برنامه هفت‌ساله تشکیل شد و بنده هم یکی از افراد شرکت‌کننده در همان برنامه بودم. برای هیئت شورای‌عالی برنامه عده کثیری از افراد تحصیلکرده و کارشناس در رشته‌های مختلف مهندسی و طب و حقوق و اقتصاد انتخاب شده