علاقمند شده بودند که پای آمریکا را در سیاست ایران برای مقابلهی با روسها و انگلیسها وارد بکنند. با توسعه نفوذ آمریکا جمعی از نمایندگان شرکتهای نفت آمریکائی به ایران آمدند و مذاکراتی راجع به واگذاری امتیاز نفت در ناحیه بلوچستان و آن حدود کردند. مذاکرات با آمریکائیها پنهانی در جریان بود که حزب توده از آن اطلاع یافت و در برابر آن ایستادگی کرد. ما هم با دادن هرگونه امتیاز به خارجیها مخالف بودیم. به خاطر دارم که دکتر رضا رادمنش در مجلس سخنرانی کرد و گفت: «ما با دادن هرگونه امتیازی به هر دولت خارجی مخالف هستیم». و در همین زمان بود که مصدق قانون معروفش را به مجلس پیشنهاد کرد. قانونی که مذاکره و دادن هرگونه امتیازی را به هر دولت و شرکت خارجی تا زمانی که جنگ باقی است و نیروهای خارجی در ایران هستند ممنوع میکرد. او طرح خود را در یک جلسه فوقالعاده به مجلس پیشنهاد و آنقدر ایستادگی کرد تا آن قانون در همان جلسه به تصویب رسید. با توسعهی نفوذ آمریکائیها اختلاف آنها با روسها روزبهروز نمایانتر میشد. روسها هم در اینموقع به فکر بدست آوردن امتیازاتی افتادند. مخصوصاً میخواستند در این نواحی شمال ایران از خراسان تا آذربایجان که در اشغال آنها بود، امتیازاتی به دست بیاورند که وسیله برای حفظ نیروها و مداختلاتشان در آن نواحی باشد. این بود که به ناگهان پیشنهادی از طرف دولت شوروی به دولت ایران رسید برای گرفتن امتیاز معادن شمال ایران به خصوص معادن نفت و گاز آن. این پیشنهاد با مخالفت افکار عمومی مردم ایران، مخالفت ما، حزب ایران و مخالفت دکتر مصدق مواجه شد. دولت وقت ایران در برابر آن به شدت ایستادگی کرد.بنده به خاطر دارم روزی که تودهایها برای پشتیبانی از سیاست روسها و نماینده آنها کافتارادزه که به ایران آمده بود تظاهراتی برپا کردند و جمع کثیری از آنها با پرچم و با شعار وارد خیابان شاه شدند و از خیابان شاه به خیابان استانبول رسیدند و رو به خیابان شاهآباد و مجلس میرفتند. در بین خیابان استانبول و شاهآباد عدهای از پلیس ایران جلوی آنها را گرفت و متوقفشان ساخت. بلافاصله اتومبیلهای زرهپوش و سربازان روسی رسیدند و نیروهای ایران را کنار زدند و راه را برای تودهایها باز کردند که آنها بتوانند تظاهراتشان را به پایان برسانند و این یکی از موانعی بود که
برگه:Karimsanjabi.pdf/۷۰
ظاهر