برگه:Karimsanjabi.pdf/۴۰

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
سنجابی (۱)
– ۱۲ –

حرص و آز و این طمع و این نادرستی مالی برای یک پادشاه واقعاً غیرقابل قبول و نابخشودنی است. این نکته‌ای است که هیچ‌کس حتی افراد خانواده او هم نمیتوانند منکر آن بشوند، همین هفتادودومیلیون تومانی که گفتیم توی بانک ملی داشت، کافی است که نشان بدهد تا چه اندازه نادرستی مالی او فوق‌العاده بوده است.

س- او پول را از ایران خارج کرد؟

ج- نه. این پول در بانک ملی بود.

س- بعد از رفتن رضاشاه در ایران ماند؟

ج- بله. بعد از رضاشاه بود و آنچه در خارج بود اصلاً نمی‌دانم چه مبلغی بود. بعضی‌ها معتقدند که خیلی زیادتر از اینها بوده. یک وقتی در زمان دکتر مصدق آقای مظفر فیروز که مغضوب دستگاه و خارج از ایران بود، به من نامه‌ای نوشت که من به مصدق و دیگران بگویم که اینکه ما بر اثر ملی شدن نفت و بر اثر آن تضییقات دچار محظور ارزی شده‌ایم، این ارز در خارج مال ایران است و وجود دارد. او صورت داده بود که پانصدمیلیون لیره در بانک‌های انگلیس و آمریکا رضاشاه گذاشته است، که البته بنده این مطلب را نه میتوانم تأیید و یا تکذیب بکنم. مظفر یکی از دشمنان این خانواده بود و حرف‌هایش هم سند زیادی ندارد. این حرفی است که او زده است. ولی باورکردنی است که رضاشاه مبالغ قابل توجهی هم در بانک‌ها خارجی داشته باشد. نکته دیگر علاوه بر اینها، نتیجه‌ی ناگوار و مصیبت‌بار دیگری که از دیکتاتوری رضاشاه عاید ملت ایران گردید، اشغال ایران به وسیله نیروهای خارجی در جنگ جهانی دوم بود. این مطلب محتاج به توضیحاتی درباره‌ی سیاست خارجی رضاشاه است.

سیاست خارجی رضاشاه باید با چند دولت مورد توجه قرار بگیرد. یکی با انگلیس، یکی با روسیه، یکی با آمریکا، بعد با آلمان و سپس با فرانسه. با کشورهای همسایه البته روابط عادی و معمولی بود. نسبت به مصطفی کمال پاشا، رضاشاه احترام فوق‌العاده داشت. کمال پاشا هم نسبت به او احترام داشت. یکوقت اختلافی