شده‌اند. نیوشگان عبارت از توده مؤمنان بودند، یعنی آنان که طاقت تعالیم دشوار طبقه برگزیدگان را نداشتند.
حکمت عملی مانویه مبتنی بر قواعدی چند بود، مخصوصا قاعده «هفت مهر»، چهار مهر مربوط بامور معنوی و اعتقادی و سه مهر متعلق بعمل و کره‌دار اشخاص بود. سه مهر اخیر از این قرار است: مهردهان (احتراز از ادای سخنان کفرآمیز و ناپاک)، مهردست (اجتناب از عمل یا پیشه‌ای که برای انوار زیان‌آور است) و مهردل (پرهیز از شهوات و آرزوهای پلید).[۱] این مهرهای عملی نسبت بطبقه برگزیدگان و طبقه سماعون، حکم مختلف داشت. برگزیدگان نبایستی پیشه‌ای اختیار کنند، که موجب زیان عناصر شود یا در پی اموری برآیند، که اسباب ثروت و آسایش مادی گردد. خوردن گوشت حیوانات و آزار رسانیدن بذرات نور، که در نباتات پنهان است، به‌وسیله چیدن گیاهها ممنوع بود. شراب را نیز حرام می‌پنداشتند. بیش از غذای یک روز و لباس یک سال از مال دنیا نبایستی داشته باشند. بایستی بی‌زن زندگانی نمایند[۲] و برای نشر پاکی و طرز معاش بی‌آلایش،
- ↑ راجع به مهرهای هفت‌گانه رک مقاله جکسن در ج ۴۱ مجله شرقی امریکا، ص ۶۸ و تحقیقات مانویه همین مؤلف. در باب فضیلتهای پنجگانه مانویه رک والدشمیدت-لنتس، عقاید، ص ۵۷۴. شرح ۵ قانون اخلاقی مانویه در همان کتاب، ص ۵۷۹ و ۸۸ و بعد. هنینگ، کتاب دعا و اعتراف، ص ۱۴٬۲۴.
- ↑ در یک نامه (آندراس-هنینگ؛ ۳، ص ۳۵۷) که ظاهراً بقلم سیسینیوس خلیفه مانی نوشته شده (بنا بر عقیده هنینگ) در باب دو فرزند مانی سخن رفته است، یکی را فرزند را حج می‌نامد و دیگری را فرزند مقصود می‌خواند، که گویا مراد از فرزند اخیر یکی از برگزیدگان باشد. نمی‌دانیم کلمه فرزند در این عبارت مجازا استعمال شده است یا نه.
دینی مانی اختلافاتی موجود است؛ رک شدر، ایرانیکا (رسالات انجمن علوم گونیتگن ۱۹۳۴)، ص ۱۲ و بعد، مقایسه شود با والدشمیدت-لنتس، عقاید مانوی ص ۵۱۹ و ما بعد و ۵۹۲ و بعد، آندرآس-هنینگ،۲، ص ۳۲۳ و بعد؛ در باب بعضی از القاب بزرگان شریعت مانوی رک مقاله گوتیو در مجله آسیایی ۱۹۱۱٬۲ ص ۵۹ و ما بعد و بنونیست، مطالعات شرق‌شناسی، که به‌وسیله موزه گیمه به یادگار ریموندلینسیه بطبع رسیده است، قسمت ۵ (۱۹۳۲)، ص ۱۵۵ و ما بعد، هنینگ، کتاب دعا و اعتراف، ص ۲۴.
