برگه:HekmatSoqratAflaton.pdf/۴۶

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
–۴۲–

نموده‌اند با آنچه در دست داریم مطابق است یا نه از این گذشته نظر در عبارت و شیوهٔ بیان میکنند و البته هر کس ذوق سلیم دارد و انس تام بکلمات کسی پیدا میکند غالیاً بخوبی تشخیص میدهد که فلان کلام از او هست یا نیست مخصوصاً در مورد کسانی که سخن ایشان امتیاز و پایهٔ بلند دارد چنانکه از صاحبان ذوق سلیم آنها که در شعر فردوسی یا سعدی یا حافظ تتبع کنند و ممارست نمایند بسا هست که کلام ایشان را بخوبی تشخیص میدهند بر همین قیاس فضلائی که در کلمات و تحریرات حکمای یونان تتبع میکنند یک اندازه بر تشخیص آنها توانا میشوند دلائل و آثار و قرائن تاریخی و علمی و فلسفی هم در این تحقیقات دخیل است بالجمله پس از تتبع و تفحص و تحقیقات چند صد ساله چنانکه گفتیم امروز تقریبا باطمینان معتقدیم که قریب سی رساله و کتاب و چند نامه از افلاطون در دست داریم.

در باب نامه‌ها حاجت نیست وارد شویم و از آثار افلاطون آنچه منظور نظر است رساله‌ها و کتابهای اوست که از شاهکارهای بی‌نظیر حکمت و ادب و از نفایس ذخایری است که برای نوع بشر حاصل شده است. این رساله‌ها و کتابها با آنکه همه نفیس است همه بیک اندازه و یک نوع و در یکدرجه از اهمیت نیست رساله‌ها هست که از بیست سی صفحه از صفحه‌های کتابهای معمولی بیشتر نمیشود و رساله‌ها هست که اگر ترجمه شود چهارصد پانصد صفحه میشود و بسیاری از آنها میانهٔ این دو قسم است.

یکی از خصایص رساله‌های افلاطون اینست که جز یکی از آنها همه بصورت مکالمه میان دو یا چند نفر است و آن مکالمات بعضی مستقیم است و بعضی نقل و روایت است. مقصودم از مکالمهٔ مستقیم آنست که درست مانند تآترهائی است که ملاحظه نموده‌اید که یکی سخنی میگوید یا