کالای این سوداگران دوره‌گرد ادب مشتری بدشواری یافت می‌شد. کسادی بازار رامشگران را برانگیخت تا وسیله‌ای تازه برای اعاشهٔ خویش بدست آورند. از این روی به نمایش و تئاتر توسل جستند و چون این کار را برای اعاشه تعهد میکردند ناگزیر در قوانین و طرز نمایش‌ها و انتخاب موضوعات تغییراتی دادند تا موجب جلب مشتری بسیار شود و رونق بازار را تأمین نماید. دسته‌های بازیگران که خویشتن را بیکی از بزرگان دربار وابسته ساخته و به پشتیبانی وی زندگانی می کردند تعدد یافت و از طرف دیگر هنرپیشگانی که تنها بهنر خویش مستظهر بودند و منت از کسی نمی‌بردند نیز دسته‌هائی تشکیل داده در بازیگری با دسته‌های دیگر شروع برقابت نمودند.
در قرون وسطی دانشمندان از درامهائی که پیشینیان نگاشته بودند اطلاع داشتند، چنانکه «پترارک» کراراً در آثار خویش به درام‌های «سنکا» و «پلوتوس» اشاره می کرد. همین که وسیلهٔ فرا گرفتن زبان یونانی و لاتین در دانشگاههای انگلستان بطور کامل فراهم گشت و متن‌های قدیم خوانده و ترجمه شد استادان آموزشگاهها شاگردان را به نمایش‌بازی‌های کلاسیک به زبان لاتین مأمور کردند تا بدین وسیله در آن زبان ورزش کرده باشند. گاهی نیز بشاگردان دستور میدادند که درامهائی بتقلید استادان رومی بنگارند. از طرف دیگر اطفال خردسال نیز نمایش‌های کوچکی بزبان انگلیسی میدادند، چنانکه کودکان دبستان «سنت پول»[۱] و «نمازخانهٔ سلطنتی»[۲] چندین‌بار تا دوره «شکسپیر» در دربار و در حضور شاه و ملکه و بزرگان کشور نمایشهائی دادند که بسیار مورد توجه و پسند خاطر آنها واقع گشت.
