این پندارها در میان جهودان و ایرانیان میبوده و هرچه زمان بیشتر میگذشته در دلها بیشتر ریشه میدوانیده و در اندیشه ها به ارج و بزرگی می افزوده .سپس در آغاز اسلام ،بدانسان که دارمستتر از روی دلیل نوشته و ما نیز در جای دیگری[۱] به گشادی سخن رانده ایم ،با دست ایرانیان ،به میان مسلمانان راه یافته و در اندک زمانی رواج بسیار پیدا کرده که کسانیکه به آرزوی خلافت افتاده و میکوشیده اند ،بیشترشان از آن سودجویی کرده هریکی خود را مهدی مینامیده اند و نویدها درباره نیکی جهان میداده اند و برای پیشرفت کار خود از دروغسازی نیز نپرهیزیده هریکی «حدیثی» یا «حدیثهایی» از زبان پیغمبر یا امام علی بن ابیطالب میساخته اند.
محمد بن حنفیه که گفتیم در مدینه به دعوی خلافت برخاست ،نخست کسی بود که پیروانش او را مهدی نامیدند و چون مْرد گفتند نمرده است و در کوه رضوی زنده میباشد و روزی بیرون خواهد آمد.
زید بن علی که در کوفه برخاست ،پیروانش او را نیز مهدی نامیدند و نویدها از نیکی حال اسلام با دست او به مردمان دادند.
علویان که در مدینه گرد آمده به محمد نفس زکیه بیعت کردند ایشان نیز او را مهدی شناختند و با این نام در همه جا شناخته گردانیدند.
عباسیان که گفتیم نمایندگان به خراسان فرستاده زمینه بزرگی برای خود می چیدند ،اینان نیز از مهدیگری به سودجویی پرداختند و خیزش خود را همان پیدایش مهدی وا نمودند.
بدینسان نام مهدی از صده نخست اسلام در میان میبوده .چنین پیداست که این شیعیان جعفری نیز از آن سود میجسته اند .چون گروه ناتوانی میبودند که در زیر پرده «تقیه» می زیستند ،همانا به خود نوید داده میگفته اند: «مهدی از ما خواهد بود ،کینه ما را از دشمنان خواهد جست .ما را به چیرگی و توانایی خواهد رسانید.«...
این شعر را در کتابها بنام همان جعفر نوشته اند :
لکل اناس دوله یرقبونها | و دولتنا فی آخر الدهر یظهر[۲] |
سپس که داستان امام ناپیدا پیش آمده و ناچار شده اند که چشم براهش دارند همان را مهدی نیز گردانیده این بار به سودجویی درستی از آن افسانه پرداخته اند.
اگر دیگران یک حدیث ساختندی اینها صد حدیث ساخته بنیاد پندار خود را بسیار استوار گردانیده اند. چیزیکه هست اینان به مهدیگری نیز رنگهایی افزوده به سخنان شگفتی برخاسته اند :پیش از مهدی دجالی پدید خواهد گردید .روز پیدایش مهدی آفتاب بازگشته از سوی مغرب خواهد درآمد .یاران امام که ۳۱۳تن بوده از شهرهای شیعه نشین (شیعه نشین آنروزی) ـ از طالقان و قم و سبزوار و کاشان و مانند اینها ـ خواهند برخاست ،با «طی الارض» خود را به مکه خواهند رسانید .امام شمشیر کشیده «یاالثارات الحسین» گفته به گرفتن خون حسین خواهد پرداخت ،هرچه بنی امیه و بنی عباس است خواهد کشت ،چندان خواهد کشت که پیرامون کعبه دریای